Munum í argaþrasi daganna að kíkja eftir hvert öðru

„Fjárhagsáhyggjur eru slæmar áhyggjur og kvíði er djöfulleg tilfinning,“ segir Þórhildur Þorsteinsdóttir bóndi í Brekku í færslu í hópnum „Sauðfjárbændur“ á Facebook. Þar hefur í kjölfarið myndast umræða um sálrænar hliðar þeirra erfiðleika sem nú blasa við sauðfjárbændum. 

 

„Bændur eru vanir því að láta móður náttúru ekki beygja sig en fjárhagsáhyggjur eru annars eðlis, að geta ekki staðið við skuldbindingar sínar er líðan sem enginn vill þurfa að glíma við og hjá hraustasta fólki getur tekið virkilega á. Munum í argaþrasi daganna að kíkja eftir hvert öðru, klapp á bakið getur gert kraftaverk. Þunglyndi er dauðans alvara!“ segir Þórhildur.

 

Meðalbúið tapar 1,5 milljónum króna

 

Hún segir að nú þegar sauðfjárbændur sjái fram á gífurlega afurðaverðslækkun og tekjumissi sé staðan mjög alvarleg. „Miðað við þær verðskrár sem hafa komið fram þá má reikna með að meðalbúið sé að tapa 1,5 milljónum króna. Þær krónur eru ekki bara sóttar í hinn vasann. Sumir bændur geta tekið að sér aukavinnu en sá möguleiki er ekki fyrir hendi alls staðar. Sumt er meira tabú en annað. Eitt af því sem er ennþá svolítið tabú er umræðan um þunglyndi og kvíða, en þá umræðu má ekki forðast. Það er mikilvægt að ræða þessi mál. Með umræðu og fræðslu má koma í veg fyrir skilningsleysi og fordóma.“

 

Tölum saman – það stendur enginn einn

 

Bjarni Guðmundsson, fyrrum prófessor á Hvanneyri, tekur undir með Þórhildi og segir að brýnt sé að horfa á fleira en hinn fjárhagslega þátt, nógu alvarlegur sem hann sé. Bjarni bendir á að sinna þurfi hinni félagslegu hlið og þar hafi samtök bænda hlutverki að gegna. „ … réttir og réttarstemning, hrútasýningar, hrútadagar o.fl. verður allt til léttis, en alvarlegri hliðum þarf fagfólk að sinna - áður en of seint verður. Fátt er þó betra en að tala saman, helst augliti til auglitis,“ segir Bjarni.

 

Matthildur Hjálmarsdóttir bóndi segir að samstaðan sé mikilvæg þegar erfiðleikar steðji að og fólk verði að hlúa að sjálfum sér og nágrönnum sínum.  

 

Ástþór Örn Árnason bóndi hvetur bændur til dáða í athugasemd undir pistli Þórhildar. „Klöppum á bak hvers annars og munum að við erum öll í þessari stöðu saman, það stendur enginn einn.“

 

Mikilvægt að leita aðstoðar og þiggja hjálp

 

Bændablaðið hefur í gegnum tíðina fjallað nokkrum sinnum um þunglyndi og kvíða á meðal bænda. Í 15. tölublaði árið 2008 var m.a. rætt við norskan sauðfjárbónda sem glímdi við þunglyndi. Hann þakkaði nágrönnum sínum fyrir að koma sér til hjálpar og á réttan kjöl. Í sama blaði var vitnað í rannsókn sem Vinnueftirlitið gerði á heilsufari bænda. Þar kom m.a. fram að algengi geðraskana hjá bændum væri svipað og annarra stétta en ákveðin merki væru um að bændur leituðu síður meðferðar.

 

Í bæklingnum „Öryggi og vinnuvernd í landbúnaði“, sem dreift var á öll lögbýli á síðasta ári, er vikið að kvíða og vanlíðan á blaðsíðu 26. Þar segir m.a. að ýmsar leiðir séu færar fyrir fólk sem finnur fyrir geðröskunum. „Möguleikarnir að læknast af þunglyndi eru góðir og meðferð, svo sem lyfja- og samtalsmeðferð, styttir sjúkdómstímabil og getur dregið úr einkennum,“ segir í bæklingnum. 

 

Umfjöllun Bændablaðsins um kvíða og vanlíðan meðal bænda - pdf

 

Á vefnum doktor.is er að finna fjölbreytt efni um þunglyndi og kvíða og möguleg viðbrögð.