Mjólkursamsalan vinnur vínanda úr mjólkursykurvökva

Mikið magn af mysu fellur til árlega í mjólkurvinnslu Mjólkursamsölunnar við ostagerð.  Að sögn Björns S. Gunnarssonar, vöruþróunarstjóra Mjólkursamsölunnar, er magnið um 45-50 milljónir lítra sem inniheldur um fimm prósent mjólkursykur. Hægt er að vinna um tvær milljónir lítra af etanóli úr þessu magni, en innan Mjólkursamsölunnar er nú leitað leiða til að auka verðmæti mysuvökvans.

 

Mjólkursykurvökvi verður etanól

 

Eins og staðan er í dag er mysupróteinþykkni unnið úr mysuvökvanum og er aðalhráefnið fyrir íþróttadrykkinn Hleðslu sem Mjólkursamsalan framleiðir. Mjólkursykurvökvinn sem eftir verður hefur að mestu leyti verið seldur í svínafóður. Björn segir að með því verkefni sem nú er farið í gang er leitast við að bæta nýtingu og auka verðmæti framleiðslunnar, auk þess sem umhverfislegur ávinningur sé með þeirri vinnslu. 

 

„Í augnablikinu er fyrst og fremst verið að skoða þennan möguleika, að framleiða etanól úr laktósanum í mysunni. Aðrir möguleikar eru í skoðun varðandi próteinhlutann.  Það eru í raun þrír möguleikar í stöðunni varðandi svo nýtinguna á etanólinu sem fæst úr mysunni; víngerð, sem eldsneyti eða framleiðsla á iðnaðarspíra. Það er ljóst að verðmæti þessara afurða er mismunandi og verðmætast er að framleiða vín, en þær koma allar til greina þegar afurðin hefur tekið á sig form etanóls.“

 

Samstarf við Matís, Háskólann á Akureyri og Foss distillery

 

Mjólkursamsalan hefur verið með verkefnið í rannsóknarferli, fyrst í Háskólanum á Akureyri þar sem ákveðnir gerlar voru prófaðir til að umbreyta mjólkursykurvökvanum í etanól við mismunandi aðstæður. Í framhaldsrannsókn sem nú er fyrirhuguð stendur til að þróa frekari víngerð úr etanólinu, meðal annars í samstarfi við Matís, Háskólann á Akureyri og Foss distillery. Búið er að sækja um styrk til Rannís svo hægt sé að hraða þeim tilraunum. 

 

„Samstarfið og verkefnið í heild er núna á byrjunarstigi. Í samstarfinu við Foss hafa ýmsir möguleikar verið viðraðir og þeir sjá mikla markaðsmöguleika í að nota íslenskan spíra í sínar vörur. Verkefnið verður reynt að vinna eins hratt og auðið er. Enn er of snemmt að segja til um hvenær fyrsta varan getur litið dagsins ljós, en vonandi sem fyrst,“ segir Björn.