Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 10 ára.
Minneapolis Moline – fyrsti traktorinn með sígarettukveikjara í mælaborðinu
Á faglegum nótum 17. febrúar 2015

Minneapolis Moline – fyrsti traktorinn með sígarettukveikjara í mælaborðinu

Höfundur: Vilmundur Hansen

Dráttarvélaframleiðandinn Minneapolis-Moline varð til árið 1929 við samruna þriggja fyrirtækja; stál- og vélaframleiðandann Minneapolis Steel & Machinery (MSM), Minneapolis Threshing Machine, sem framleiddi þreskivélar og  Moline Plow sem framleiddi plóga og önnur jarðvinnslutæki.

Minneapolis Steel & Machinery sem var stærst þessara fyrirtækja var alræmt fyrir harða afstöðu sína gegn verkalýðsfélögum og viljaleysi til samninga. MS&M tókst til dæmis að halda verkalýðsfélögum frá þátttöku í samningagerð við starfsmenn sína í 20 ár. Það var ekki fyrri en í fyrri heimsstyrjöldinni að samningar um laun og réttindi tókust eftir að starfsmenn höfðu hótað verkfalli en fyrirtækið var stórframleiðandi stríðstóla á þeim árum. Eftir samruna fyrirtækjanna erfði Minneapolis-Moline afstöðu MS&M í réttindamálum starfsmanna og stóðu málaferli um eftirlaunarétt starfmanna fram að upphafi seinni heimsstyrjaldarinnar.

Tækninýjungar en léleg sala

Fyrir samruna fyrrnefndra fyrirtækja hafði MS&S framleitt dráttarvélar í rúman átatug. Fyrstu traktorarnir þóttu stórir, klunnalegir og ómeðfærilegir. Árið 1917 setti fyrirtækið á markað nettari dráttarvél sem kallaðist Twin City 16/30 og var með stálhlíf yfir mótornum og hús fyrir ökumanninn. Twin City var jafnframt fyrsta rafræsta dráttarvélin og með framljósum. Vélarnar þóttu nýstárlegar og ekki voru framleiddar af þeim nema 700 eintök.

Tveimur árum seinna sendi MS&S frá sér vél sem líktist Fordson en var fullkomnari og talsvert dýrari. Þrátt fyrir verðið var sá traktor vinsæll og seldist að meðaltali í 3.000 eintökum á ári næstu 15 árin.

UDLX öll heimsins þægindi

Best heppnaða dráttarvél Minneapolis-Moline var framleiðslulína sem kallaðist UDLX og stendur fyrir U Delux og kom á markað árið 1938. Traktorar sem tilheyrðu UDLX-línunni þóttu einstaklega þægilegir og tæknivæddir. Hægt var að hita húsið, það var þurrka á framrúðunni og bílstjórasætið var bólstrað. Startarinn var rafvæddur og í mælaborðinu var hraðamælir, útvarp og sígarettukveikjari. Vegna allra tækninýjunganna þóttu UDLX-dráttarvélar dýrar en seldust þokkalega.

Samruni og dauði

Næsta útspil voru svokallaðar G línur og M línur sem báðar fóru í framleiðslu um 1960. Fram­­leiðslu M línunnar var hætt eftir 10 ár. Innan G línunnar voru stærstu og öflugustu drátta­rvélarnar sem Minneapolis-Moline hafði nokkurn tíma framleitt og voru þær í framleiðslu til  ársins 1974.

White Motor Company tók yfir Minneapolis-Moline árið 1963 og kastaði nafni þess árið 1973. Í dag er Minneapolis-Moline hluti af AGCO sem er stærsti framleiðandi landbúnaðartækja í Bandaríkjunum en AGCO keypti White árið 1991.

Gult var einkennislitur Minneapolis-Moline frá upphafi og ekki er vitað til að eintak af einum slíkum hafi ratað til Íslands.

Skylt efni: dráttarvélar

Lausn á vísnagátu
Líf&Starf 24. nóvember 2025

Lausn á vísnagátu

Lausnin á vísnagátu Guðbjörns Sigurmundssonar í síðasta Bændablaði er orðið mál.

Skákmánuðurinn janúar
Líf&Starf 3. febrúar 2025

Skákmánuðurinn janúar

Janúarmánuður hefur lengi verið frekar stór skákmánuður á Íslandi. Í þeim mánuði...

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann
Líf&Starf 13. desember 2024

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann

Carl Honoré, sem gjarnan hefur verið kallaður rödd alþjóðlegu Hæglætishreyfingar...

Sækja áhrif til Suður-Evrópu
Líf&Starf 9. október 2024

Sækja áhrif til Suður-Evrópu

Í síðustu úthlutun Matvælasjóðs fengu bændur í Syðra-Holti í Svarfaðardal rúmleg...

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi
Líf&Starf 14. ágúst 2024

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi

Ingebjørg Helkås Vaa fæddist í Noregi 14. júlí 1933, yngst fimm systkina. Hún va...

Stjörnuspá vikunnar
Líf&Starf 2. júlí 2024

Stjörnuspá vikunnar

Vatnsberinn veit vart í hvorn fótinn hann á að stíga þessa dagana. Lífið virðist...

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!
Líf&Starf 10. maí 2022

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!

Svo hljóðaði auglýsing er birtist á síðu Morgunblaðsins í júlílok árið 1968 - en...

Lesning fyrir heilabilaða
Líf&Starf 4. maí 2022

Lesning fyrir heilabilaða

Þegar ég setti saman bókina Í húsi afa míns sem kom út fyrir tólf árum, hvarflað...