Matvælastofnun samþykkir að heitið „Íslensk lopapeysa“ verði verndað

Matvælastofnun hefur samþykkt umsókn Handprjónasambands Íslands um að heitið „Íslensk lopapeysa“ verði skráð sem verndað afurðarheiti, með vísan til uppruna.

Lög sem tóku gildi á Íslandi árið 2015 heimila slíka skráningu, en áður hefur aðeins afurðarheitið „Íslenskt lambakjöt“ verið skráð sem verndað en það var gert í janúar 2018.

Samkvæmt afurðarlýsingunni er hverjum þeim sem framleiðir lopapeysu í samræmi við afurðalýsinguna heimilt að nota heitið „Íslensk lopapeysa“ (Icelandic Lopapeysa) og nota opinbert auðkennismerki samkvæmt reglugerð um skráningu afurðarheita.

Ull af íslensku sauðfé og handprjónað á Íslandi

Helstu skilyrðin fyrir slíkri skráningu eru eftirfarandi:

• Ullin sem notuð er í handprjónaðar íslenskar lopapeysur skal vera klippt af íslensku sauðfé.
• Í peysuna skal notuð nýull (ull sem ekki er endurunnin).
• Peysan skal vera prjónuð úr lopa, s.s. plötulopa, Léttlopa, Álafosslopa o.s.frv.
• Peysan skal hafa hringprjónað berustykki með munsturformum og/eða munsturbekkjum frá herða- eða axlalínu að hálsmáli.
• Peysan skal vera handprjónuð á Íslandi.
• Peysan skal vera prjónuð í hring án sauma (samsetningar).
• Peysan skal vera opin eða heil.

Skráð afurðarheiti sem vísa til uppruna njóta verndar gegn eftirtöldum atriðum:

• Beinni eða óbeinni notkun í viðskiptum með afurð sem fellur ekki undir skráninguna, að svo miklu leyti sem sú afurð er sambærileg við þá afurð sem skráð er undir sama heiti eða ef notkun heitisins færir sér í nyt orðspor hins verndaða heitis, þ.m.t. þar sem afurð er notuð sem hráefni.
• Hvers konar misnotkun, eftirlíkingu eða villandi hugrenningatengslum, jafnvel þótt raunverulegur uppruni afurðarinnar sé gefinn til kynna, eða þar sem hið verndaða heiti hennar er þýtt eða því fylgja orð á borð við „að hætti“, „í stíl“, „gerð“, „aðferð“, „eins og framleitt í“, „eftirlíking“ eða álíka og einnig þegar þessar afurðir eru notaðar sem hráefni.
• Hvers konar öðrum röngum eða villandi merkingum sem sýna tilurð, uppruna, eðli eða helstu eiginleika afurðar á innri eða ytri umbúðum, í kynningarefni eða skjölum sem fylgja viðkomandi afurð og notkun umbúða sem geta gefið villandi mynd af uppruna hennar.
• Hvers konar öðru athæfi sem villt getur um fyrir almenningi hvað raunverulegan uppruna varðar.