Matvælaráðherra á móti innlendri kjötframleiðslu?

Í október 2021, fyrir réttu ári síðan, birtu stjórnvöld stefnuplaggið „On the Path to Climate Neutrality – Iceland’s Long-Term low Emission Development Strategy“ í tengslum við COP26 (Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna) sem fór fram í Glasgow haustið 2021.

Einföld þýðing á heiti plaggsins væri „Á leið til hlutleysis í loftslagsmálum“.

Í umræddu plaggi voru dregnar upp sviðsmyndir um það hvernig
Ísland ætlar að ná kolefnishlutleysi sem hafa bein áhrif á íslenskan landbúnað eins og við þekkjum hann í dag. Íslensk stjórnvöld lögðu plaggið eingöngu fram á þessari ráðstefnu án nokkurrar umræðu hér heima og án aðkomu greinarinnar eða annarra sem sviðsmyndirnar kunna að snerta. Plaggið var líka aðeins unnið á ensku og finnst ekki einu sinni íslensk þýðing þess þó vel sé leitað – sem sýnir kannski best áætlun stjórnvalda þegar kemur að kynningu þessara sviðsmynda hér heima.

Ég vil sérstaklega draga athygli að sviðsmynd D, sem ég hlýt að gefa mér að hafi verið nefnd svo, Sjálfstæðisflokknum til heiðurs. Í sviðsmynd D er sem sagt teiknuð upp sú framtíðarsýn fyrir Ísland að álverum hafi verið lokað, efnahagsvöxtur sé lítill og að fjölgun íbúa sé hæg. Eftirspurn eftir ferðaþjónustu hafi minnkað og mataræði hafi færst yfir í plöntufæði. Til að setja punktinn yfir i-ið er tilgreint að sauðfé og nautgripum hafi fækkað verulega. Þar kom það.

En af hverju rifja ég þetta upp núna, svona löngu seinna?

Í fyrsta lagi verður umrædd Loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna, COP27, haldin aftur í nóvember í 27. sinn og því ástæða fyrir þá sem tala máli íslensks landbúnaðar að vera á varðbergi. Sviðsmyndir eru nefnilega ekki bara sviðsmyndir og ímyndun – þær eru grundvöllur umræðunnar sem koma skal og þegar kemur að því að reyna að innleiða delluna sem þar kemur fram.

Hitt er svo sýnu alvarlegra að margt í þessari sviðsmynd D passar við stefnu þess flokks sem fer með forsætisráðuneytið annars vegar og matvælaráðuneytið hins vegar – stefnu Vinstri grænna sem sitja við völd á Íslandi í boði Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks. Tveggja flokka sem hingað til hafa talað máli íslensks landbúnaðar en líklega er það á undanhaldi eins og annað undir verkstjórn Katrínar Jakobsdóttur. Gleymum ekki hver fékk landbúnaðarráðuneytið.

Þeir sem lesa stefnu VG í landbúnaðarmálum grípa í tómt hvað varðar stuðning við innlenda kjötframleiðslu. Þeir sem spyrja matvælaráðherra í fyrirspurnartímum Alþingis, eins og undirritaður gerði síðastliðinn mánudag, grípa sömuleiðis í tómt hvað varðar stuðning matvælaráðherra við innlenda kjötframleiðslu.

Ráðherra fór eins og köttur í kringum heitan graut þegar hún kom sér undan því að svara spurningunni: Gerir ráðherra ráð fyrir því að kjötframleiðsla á Íslandi muni aukast, standa í stað eða minnka um fyrirsjáanlega framtíð? Flóknara var það nú ekki og svarið auðsótt.

Innlendir kjötframleiðendur hafa líklega aldrei áður fundið sig í þeirri stöðu að ráðherra matvæla á Íslandi sé ekki stuðningsmaður innlendrar kjötframleiðslu. Á slíkri stefnu bera þingflokkar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks ábyrgð að jöfnu við Vinstri hreyfinguna – grænt framboð.

Ef raunveruleg stefna stjórnvalda er að ýta undir að sem flestir bændur heltist úr lestinni þá er hreinlegra að stjórnvöld segi það hreint út og á íslensku, en að fara þá leið að svelta ákveðnar greinar landbúnaðarins til uppgjafar – á meðan skálað er á loftslagsráðstefnum úti í heimi.