Lyfjanotkun við matvælaframleiðslu er ekki vandamál á Íslandi

Talsverð umræða hefur verið um að ofnotkun sýklalyfja bæði á sjúkrahúsum og í landbúnaði sé stærsta heilbrigðisógn sem nú steðji að Vesturlandabúum. Í skýrslu MAST fyrir síðasta ár kemur fram að lyfjanotkun í matvælaframleiðslu á Íslandi er ekki vandamál. 

 

Ísland og Noregur eru þau lönd sem þykja standa sig best hvað litla notkun sýklalyfja varðar í landbúnaði. Hér hafa sýklalyf t.d. ekki verið notuð sem vaxtahvetjandi efni eins og þekkt er víða um lönd. Hefur þetta verið staðfest í fjölmörgum úttektum á vegum Eurostat á undanförnum árum. 

 

Læknar hérlendis og víðar hafa í mörg ár varað við vandanum sem hefur verið að valda sívaxandi vandræðum við meðhöndlun sýkinga á sjúkrahúsum. Stöðugt eru að koma fram nýjar upplýsingar um margvíslegar afleiðingar ofnotkunar sýklalyfja og má þar t.d. nefna áhugaverða mynd um ofvirkni sem sem sýnd var í Sjónvarpinu í síðustu viku.    

 

Unnið samkvæmt „Aðskotaefnaáætlun“

 

Hér á landi hefur verið í gangi svokölluð „Aðskotaefnaáætlun“ sem byggir á reglugerð (IS) númer 30/2012 og er ætlað að upplýsa um þessi mál. Er sýnatökum dreift á héruð og sláturhús eftir framleiðslumagni og sláturtölum. 

 

Héraðsdýralæknar og eftirlitsdýralæknar sjá um nær allar sýnatökur, en fiskeftirlitsmenn hafa tekið hluta af sýnum úr fiskeldi. Sýni af vöðva, fitu, lifur, nýrum eða þvagi frá dýrum eru tekin í öllum sláturhúsum við slátrun. Mjólkursýni eru tekin á kúabúum, en þar eru einnig tekin þvagsýni til að skima fyrir ólöglegum lyfjum úr bæði mjólkurkúm og ungneytum. Eggjasýni eru tekin á eggjabúum og eggjapökkunarstöðvum eftir því sem við á. Sýni úr fiskeldi eru flest tekin við slátrun og vinnslu. Þá voru einnig tekin á síðasta ári sýni af nýrum hreindýra. 

 

Ekkert ámælisvert

 

Skimað var fyrir vaxtarhvetjandi og óleyfilegum lyfjum, minnst 30 tegundum af sýklalyfjum, hnísla- og sníklalyfjum og öðrum lyfjum, en einnig aðskotaefnum eins og þrávirkum lífrænum efnum, PCB-efnum, þungmálmum og sveppaeitri. Skimað var fyrir sumum eða öllum efnunum í hverju sýni. Sýnin voru greind hjá faggiltum rannsóknastofum bæði hérlendis og erlendis.

 

Tvö sýni mældust yfir viðmiðunarmörkum og samkvæmt verklagi var málið skoðað nánar, en ekki var ástæða til að bregðast frekar við þar sem um líffræðilegan breytileika var að ræða í báðum tilvikum. Umrædd sýni voru í lýsi og í þörungamjöli.