Kortlagning sauðfjársjúkdóma innan varnarhólfa

Karólína Elísabetardóttir, sauðfjárbóndi í Hvammshlíð í Húnabyggð, hefur kortlagt stöðu fjögurra sauðfjársjúkdóma á Íslandi innan sóttvarnarhólfa, en skipulag þeirra tók nýlega breytingum þegar þrjár varnarlínur voru felldar niður og hólfum fækkað um þrjú.

Karólína vann kortagerðina í samvinnu við Sigurbjörgu Bergsdóttur, sérgreinadýralækni hjá Matvælastofnun á sviði heilbrigðis og velferðar jórturdýra. Hún segir tilgang kortagerðarinnar meðal annars vera að auðvelda sauðfjárbændum að átta sig á sjúkdómastöðu svæðanna þegar þeir fari í líflambakaup, en fresturinn til að sækja um kaup rennur út 1. september næstkomandi.

Svæðisbundnir alvarlegir sauðfjársjúkdómar

Að sögn Karólínu eru ákveðnir alvarlegir sauðfjársjúkdómar svæðisbundnir og ætti kortið að gefa yfirlit yfir öll sóttvarnarhólfin og stöðu þeirra gagnvart þessum sjúkdómum sem eru eftirfarandi; riða (sem er grunnatriði varðandi kaup og sölu), garnaveiki (sem skiptir máli ef kaupandinn er á svæði sem er laust við garnaveiki), kýlapest og tannlos.

Sjúkdómastaða skipti miklu máli og kaupendur ættu að huga að þeim málum eins og þeir gera gagnvart þeim eiginleikum sem þeir sækjast eftir í gripunum.

Líflambasölusvæðin breytast

Karólína segir „líflambasölusvæði“ vera frekar gamla skilgreiningu. Í mörg ár hafi eingöngu mátt selja líflömb úr þessum svæðum yfir varnarlínur.

Bændur á þeim svæðum fá ótímabundið söluleyfi ef þau sækja um og þeir mega selja allar arfgerðir nema VRQ, sem tengd er miklu næmi fyrir smiti á riðuveiki. Þetta hafi breyst í samhengi við ræktun á þolnum sauðfjárstofni gegn riðu – og núna megi bændur úr öðrum hólfum líka sækja um söluleyfi en þeir þurfa að gera það árlega og eingöngu selja ákveðnar arfgerðir sem eru verndandi eða mögulega verndandi gegn riðu.

Slíkar upplýsingar aldrei áður birst á einum stað

Kortið byggir, að sögn Karólínu, á upplýsingum frá Matvælastofnun – bæði af vefnum og beint frá Sigurbjörgu Bergsdóttur sérgreinadýralækni – frá bændum, dýralæknum og ráðunautum á viðkomandi svæðum, auk þess sem stuðst var við viðtal við Sigurð Sigurðarson dýralækni sem birtist í Frey 1981.

Á kortinu séu samankomnar upplýsingar á einum stað um svæðisbundna sjúkdómastöðu í sauðfé, sem aldrei áður hefur birst.

Hún biður um að ábendingar um villur á kortinu verði sendar á netfangið lina@ridaneitakk.net.