Gervihnettir þefa uppi metan

Nú er verið að kortleggja urðunarsvæði heims sem losa metan, með aðstoð gervihnattamynda hollensku geimrannsóknastofnunarinnar (SRON). Global Methane Hub (GMH) í samvinnu við Google munu annast kortlagningu með hjálp gervigreindar.

Urðunarstaðir eru sem kunnugt er drjúg uppspretta metangass, einkum ef þar eru í bland við annan úrgang matvæli og fleira lífrænt sem brotnar niður.

Metanlosun í andrúmsloftið er talin veruleg orsök yfirstandandi loftslagsvár og valda um 30% af hækkun hitastigs á jörðinni frá iðnbyltingu og þannig annar stærsti orsakavaldurinn á eftir koltvísýringi. Olíu- og gasvinnsla, landbúnaður og urðunarstaðir eru sagðar helstu uppsprettur gassins. Metanlosun frá urðunarstöðum er ekki sýnileg mannsauganu.

Rauð ský hangandi yfir

Á vef fréttaþjónustu Aljazeera segir að GMH, sjálfseignarstofnun sem stuðlar að því að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda, hafi skoðað myndir sem teknar voru með gervihnöttum af urðunarstöðum víða um heim. Sjá mátti rauð ský hangandi yfir urðunarstöðum í og við borgir, í til dæmis hinum indversku Múmbaí og Nýju-Delí, hinni pakistönsku Lahore, í Buenos Aires í Argentínu, Santíago í Chile og víðar. Ekki er óalgengt að eldar geisi á urðunarstöðum á þessum svæðum vegna gasmyndunar og mikinn reyk leggur jafnan af þeim, sem og eitraðar gufur. Vísindamenn SRON settu innrauðar myndavélar á gervihnetti og birti stofnunin fyrst rannsóknir sínar og gervihnattamyndir af urðunarstöðum í vísindatímaritinu Scientific Advances árið 2020. Þar kom í ljós að losun metans á borgarstigi væri 1,4 til 2,6 sinnum meiri en áætlað hafði verið.

Hugsanlega mætti nota sömu tækni til að leita uppi merki mikillar metanlosunar af öðrum toga, svo sem úr þiðnandi sífrera.

Kortið opnað á COP28

Opna á kortið sem vefsíðu á COP28, loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, sem haldin verður í Dúbaí dagana 30. nóvember til 12. desember nk. Þar á að gera úttekt á stöðu alþjóðlegra skuldbindinga í kjölfar Parísarsamkomulagsins, loftslagssáttmálans frá 2015. Kortið gæti hvatt til þess að metani yrði enn frekar safnað á urðunarstöðum og jafnframt að gerð yrði gangskör að því að hætta að urða lífrænan úrgang. Tæplega 150 lönd hafa undirritað Global Methane- sáttmálann og skuldbinda sig með því til að draga kerfisbundið úr losun metans um 30 prósent fyrir árið 2030. Samningurinn undirstrikar nauðsyn þess að skrá og mæla slíka losun.