Garnaveiki staðfest á sauðfjárbúi í Húnavatnshreppi

Garnaveiki hefur verið staðfest á sauðfjárbúinu Ytri-Löngumýri í Húnavatnshreppi. Á því svæði hefur garnaveiki greinst á tveimur öðrum bæjum síðastliðin 10 ár.

Garnaveiki er ólæknandi smitsjúkdómur í jórturdýrum, en með bólusetningu er hægt að verja sauðfé fyrir sjúkdómnum og halda smitálagi í lágmarki. Á bæjum sem garnaveiki greinist á gilda ýmsar takmarkanir sem lúta að því að hindra smitdreifingu.

Uppgötvast við reglubundið eftirlit

Í heimasíðu Matvælastofnunnar segir að tilfellið hafi uppgötvast við reglubundið eftirlit á búinu en héraðsdýralæknir Norðvesturumdæmis sendi sýni úr veikri kind til greiningar á Keldum sem reyndist jákvætt með tilliti til  garnaveiki.

Hægfara vanþrif

Orsök sjúkdómsins er lífseig baktería af berklaflokki (Mycobacterium paratuberculosis). Helstu einkenni hennar eru hægfara vanþrif með skituköstum. Í þeim hjörðum sem veikin kemur upp getur einnig verið þó nokkuð um „heilbrigða smitbera“. Meðgöngutími í sauðfé er eitt til tvö ár eða lengri.

Garnaveikibakterían veldur bólgum í mjógörn og oft einnig í langa, ristli og lifur. Sýklarnir berast út með saurnum og geta lifað í eitt til eitt og hálft ár í óhreinindum og pollum umhverfis gripahús, við afréttargirðingar, í sláturúrgangi og í líffærum skepna sem drepast út um haga. Sýking verður um munn með saurmenguðu fóðri og vatni.

Reglugerð um garnaveiki

Um garnaveiki og varnir gegn henni gildir reglugerð nr. 911/2011. Markmið reglugerðarinnar er að stuðla að útrýmingu garnaveikinnar. Í reglugerðinni eru meðal annars ákvæði um þær takmarkanir sem gilda um garnaveikibæi.

Samkvæmt reglugerðinni er óheimilt er að láta til lífs sauðfé, geitur eða nautgripi í tíu ár frá síðustu greiningu á garnaveiki eða vanrækslu á bólusetningu.

Mikilvægt er að huga að því að smit getur borist með landbúnaðartækjum, heyi, áburði og fleiru en flutningur á öllu slíku frá garnaveikibæjum er einnig óheimill.

Reglugerðin kveður einnig á um skyldu til bólusetningar sauðfjár á tilteknum svæðum á landinu. Sinni eigandi sauðfjár ekki skyldu sinni til bólusetningar getur Matvælastofnun fyrirskipað bólusetningu fjárins á kostnað eiganda. Matvælastofnun heldur skrá yfir garnaveikibæi sem aðgengilegur er á heimasíðu stofnunarinnar.