Fóðurefnagreiningar 2014

Heyskapur er nú fram undan og í sumum héruðum þegar hafinn. Margir bændur vilja vita hver gæði og samsetning er á gróffóðrinu sem þeir ætla að nota næsta vetur. Til upprifjunar og fyrir þá sem eru að taka heysýni í fyrsta sinn þá koma hér fáeinar upplýsingar um feril greininganna.

Hirðingarsýni eða sýni úr verkuðu heyfóðri

Fyrir þá sem ætla sér ekki að láta mæla fitusýrur og aðrar gerjunarafurðir (í votu heyi) eða vera þátttakendur í NorFor verkefninu varðandi fóðrun mjólkurkúa ættu að nota tækifærið og taka hirðingarsýni. Sé heyið forþurrkað í kringum 45-50% þurrefni er varla nokkur gerjun eða verkunartap sem hefur hagnýtt gildi og þá eru hirðingarsýni ágætur kostur. Allra best er að taka sýnið með þar til gerðum heybor sem leiðbeiningamiðstöðvar hafa útvegað. Fyrir þá sem ekki hafa tök á heyborum geta tekið visk úr múgunum áður en rúllað er, taka sýnið innan úr múgunum, því yfirborðið gæti verið eitthvað þurrara. Gengið er þvert á múgana og tekin visk hér og þar þannig að sýnið endurspegli efniviðinn. Setja strax í góðan plastpoka og loka þétt , merkja vel og setja í frysti. Stærð sýnanna fer eftir þurrkstigi, nægilegt er u.þ.b. 0,5 kg blautt hey, en um 0,3 kg fyrir þurrlegt (í rúmmáli u.þ.b. 1,5 til 3 lítrar). Merkimiðar hafa verið tiltækir hjá leiðbeiningamiðstöðvum, en fyrir þá sem ekki hafa miða tiltæka skal rifja upp helstu upplýsingar sem eiga að fylgja.

Eftirfarandi upplýsingar skulu fylgja:

Tökudagur á sýni: Dagsetning.

Sendandi: Nafn bónda, heimilisfang og kennitala. Einnig búsnúmer.

Netfang sendanda: Hægt að senda niðurstöður rafrænt.

Gerð sýna: Hirðingarsýni eða sýni úr verkuðu fóðri.

Auðkenni: Af hvaða túni, úr hvaða hlöðu, eða annað auðkenni fyrir sýnið.

Dagsetningar: Sláttudagur og hirðingardagur.

Sláttur: Fyrri sláttur eða seinni sláttur.

Verkunaraðferð: Þurrhey, vothey, rúllur, stórbaggar, grænfóður eða annað.

Við votheysgerð: Geta um hvort íblöndunarefni séu notuð, og hvaða efni.

Söxun: Er heyið fínsaxað, minna en 4 cm, grófsaxað (skorið) eða ósaxað.

Tegund: Skrá ríkjandi grastegundir, þarf ekki að vera mjög nákvæmt. 

Grænfóður: Tegund skal ávallt skrá (hafrar, rýgresi, kál eða annað).

Norfor: Mælingar fyrir NorFor forritið (kýr) (skrifa NorFor á blaðið)

Við hentugleika eru sýnin send til rannsóknastofunnar annað hvort við lok fyrri sláttar eða í heyskaparlok. Hægt er að senda sýnin í pósti og póstleggja þau fyrrihluta vikunnar þannig að sýnin lendi ekki í bið hjá póstinum yfir helgi. Einnig sjá leiðbeiningamiðstöðvar um að koma sýnunum til rannsóknastofunnar. Mælst er til að síðustu hirðingarsýni verði komin inn til LbhÍ fyrir 1. október, og verkuð sýni fyrir 25. október, sem þýðir að síðustu niðurstöður úr mælingatörninni liggja fyrir hjá bændum fyrri hluta nóvember.

Við hefðbundna greiningu hefur verið mælt: þurrefni, meltanleiki, útreiknað orkugildi FEm, prótein, tréni (NDF) og svo steinefni.

Verð fyrir viðbótargreiningar liggur ekki endanlega fyrir, en um samvinnu við aðra er að ræða. Munu verð birtast í heild hér í Bbl og víðar núna á næstunni.

Hvert á að senda sýnin?

Rannsóknastofu LbhÍ, Hvanneyri, 311 Borgarnes sími 4335000 (beint Hvanneyri 4335044 eða Keldnaholt 4335215).

Móttaka sýna af Norðausturlandi er í Búgarði, Óseyri 2, 603 Akureyri sími 460-4477. Bændur geta sent sýni beint með pósti eða örum leiðum til LbhÍ, eða óskað eftir því við leiðbeiningamiðstöðvar að annast það.

Netföng: Hvanneyri rannsokn@lbhi.is, Keldnaholt, tryggvie@lbhi.is, Búgarður ghg@bugardur.is.