Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 ára.
Flöskupálmi getur orðið mannhæðar hár
Á faglegum nótum 6. febrúar 2019

Flöskupálmi getur orðið mannhæðar hár

Höfundur: Ingólfur Guðnason

Þessi fallega pottaplanta hefur fengið nafn sitt vegna lögunar sinnar en neðsti hluti stofnsins á ungum plöntum myndar nánast hnöttóttan, trékenndan forðahnúð sem geymir vatn og næringarefni. Upp af honum vex grannur trékenndur stofn sem ber þéttan krans ílangra, gljáandi laufblaða sem veita plöntunni sérstakt og heillandi útlit.


Flöskupálmi (Beaucarnea recurvata) er ekki eiginlegur pálmi þótt nafnið gefi það til kynna heldur er hann skyldari liljum og aspas.

Kemur frá Mexíkó

Tegundin vex villt á þurrlendum, björtum og hlýjum stöðum í Mexíkó. Nú teljast 12 tegundir innan ættkvíslarinnar. Mjög hefur þrengt að náttúrulegum vaxtarstöðum þeirra í S- Ameríku vegna ágangs manna. Því hafa verið settar alþjóðlegar takmarkanir á sölu tegundanna í þeirri viðleitni að viðhalda náttúrulegum stofnum þeirra en pottaplönturnar okkar eru framleiddar af ræktuðu fræi í gróðurhúsum.

Í náttúrunni myndast fræin á plöntum sem hafa náð 10–15 ára aldri. Tegundin er sérbýlisplanta, því þarf bæði karl- og kvenplöntu til að þroskuð fræ myndist. Varla er hægt að búast við að flöskupálminn myndi fræ í heimahúsum. Eldri plöntur í pottum geta orðið mannhæðar háar eða hærri.

Ungar plöntur mynda einn háan trékenndan miðstöngul en á eldri plöntum geta allmargir sjálfstæðir sprotar vaxið upp úr neðsta hlutanum og gefur það plöntunni enn sérstæðara yfirbragð. Hægt er að sníða aukasprota af með beittum hníf og reyna að láta þá mynda rætur í vikurblandaðri mómold.

Þrífst best á björtum stað

Sem pottaplanta nýtur flösku­pálminn sín best á björtum stað en hún þolir hálfskugga. Venjulegur stofuhiti hentar henni ágætlega. Sökum þess að hún vex fremur hægt má hafa hana í fremur litlum pottum. Ef ætlunin er að leyfa plöntunni að ná sem mestum vexti er ágætt að koma henni fyrir í stærri potti. Þá þarf að vanda til verka, skola moldina varlega af rótunum með volgu vatni, greiða síðan vandlega úr rótarkerfinu þannig að það dreifist sem jafnast í nýja pottinum. Notuð er góð vikur – eða sandblönduð pottamold. Best er að umpotta að áliðnum vetri.

Flöskupálmi þarfnast ekki mikillar vökvunar og skyldi gæta þess að fjarlægja allt umframvatn úr pottahlífinni að vökvun lokinni, um hálftíma eftir að vökvað hefur verið. Ofvökvun fer illa með ræturnar og er algengasta dánarorsök plantnanna. Frá vori til hausts er vökvað með daufri áburðarlausn öðru hvoru en í skammdeginu er dregið mjög úr vökvun og áburðargjöf hætt með öllu. Plöntum sem vaxa í mjög smáum pottum er helst hætt við ofþornun en eldri plöntur í stærri pottum þarf yfirleitt aðeins að vökva vikulega eða sjaldnar.
 
Auðvelt að halda plöntunni við

Almennt er auðvelt að halda plöntunni heilbrigðri og fallegri árum saman sé þess gætt að halda vökvun og áburðargjöf í réttu horfi. Meindýr sækja ekki mikið í laufið, helst eru það spunamítlar.

Flöskupálmi er ein af þessum sérkennilegu, karaktermiklu pottaplöntum sem gera ekki flóknar ræktunarkröfur en gefa bæði heimilum og stofnanaumhverfi glæsilegt yfirbragð.

Lausn á vísnagátu
Líf&Starf 24. nóvember 2025

Lausn á vísnagátu

Lausnin á vísnagátu Guðbjörns Sigurmundssonar í síðasta Bændablaði er orðið mál.

Skákmánuðurinn janúar
Líf&Starf 3. febrúar 2025

Skákmánuðurinn janúar

Janúarmánuður hefur lengi verið frekar stór skákmánuður á Íslandi. Í þeim mánuði...

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann
Líf&Starf 13. desember 2024

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann

Carl Honoré, sem gjarnan hefur verið kallaður rödd alþjóðlegu Hæglætishreyfingar...

Sækja áhrif til Suður-Evrópu
Líf&Starf 9. október 2024

Sækja áhrif til Suður-Evrópu

Í síðustu úthlutun Matvælasjóðs fengu bændur í Syðra-Holti í Svarfaðardal rúmleg...

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi
Líf&Starf 14. ágúst 2024

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi

Ingebjørg Helkås Vaa fæddist í Noregi 14. júlí 1933, yngst fimm systkina. Hún va...

Stjörnuspá vikunnar
Líf&Starf 2. júlí 2024

Stjörnuspá vikunnar

Vatnsberinn veit vart í hvorn fótinn hann á að stíga þessa dagana. Lífið virðist...

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!
Líf&Starf 10. maí 2022

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!

Svo hljóðaði auglýsing er birtist á síðu Morgunblaðsins í júlílok árið 1968 - en...

Lesning fyrir heilabilaða
Líf&Starf 4. maí 2022

Lesning fyrir heilabilaða

Þegar ég setti saman bókina Í húsi afa míns sem kom út fyrir tólf árum, hvarflað...