Bráðabirgðaleyfi til eins árs um vinnslu á um 12 þúsund tonnum skeljasands

Frá því var greint í 7. tölublaði Bændablaðsins í byrjun apríl, að fyrirtækið Björgun hefði ekki fengið endurnýjað námaleyfi til vinnslu á skeljasandi úr Faxaflóa og því væri óvissa með framboð á honum til kölkunar á ræktarlöndum og fóðurgerðar nú í byrjun sumars. Nú virðist hins vegar hilla undir að leyfið fáist veitt að nýju frá Orkustofnun og eru vonir bundnar við að hægt verði að afgreiða skeljasand innan tveggja vikna.

Innlendar skeljasandsbirgðir voru á þrotum í byrjun apríl og ákall var um að leyfi til að sækja þetta mikilvæga innlenda jarðefni fengist, til að aukinnar framleiðni á nytjalandi íslenskra bænda.

Kristján Geirsson, verkefnisstjóri vatnsauðlinda hjá Orkustofnun, segir að vinnsla við leyfið sé langt komin. Drög séu í skoðun hjá Björgun og beðið sé viðbragða við þeim. „Ef ekki verða gerðar miklar athugasemdir og allt gengur upp má gera ráð fyrir útgáfu fljótlega. Það eru hins vegar margir sem koma að þessu ferli og mjög mikið að gera hjá öllu þessu fólki svo það er ekki hægt að segja nákvæmlega hvenær ferlinu lýkur,“ segir Kristján.

Sóley er sanddæluskip Björgunar.

Um 12 þúsund tonna leyfi

Um bráðabirgðaleyfi til eins árs er að ræða þar sem heimilt er að taka 10 þúsund rúmmetra af skeljasandi, sem er um 12 þúsund tonn af hráum skeljasandi. Á síðasta ári seldi Björgun tæplega tíu þúsund tonn af skeljasandi til fóður- og áburðasala, til bænda, verktaka og golfklúbba, auk steinullarframleiðslu. Rúmlega þriðjungur af magninu fór til jarðræktar og fóðurgerðar.

Ágreiningur hafði risið á milli Orkustofnunar og Björgunar um ástæður tafanna á leyfisveitingunni. Kristján sagði í umfjölluninni í byrjun apríl að hluti af skýringunum á töfunum sé að unnið hafi verið samkvæmt forgangsröðun Björgunar og skeljasandsnámurnar ekki verið þar framarlega raðað. Kallað hafi verið eftir fullnægjandi gögnum fyrir þá vinnslu, áður en hægt væri að afgreiða umsóknirnar.

Möguleg afgreiðsla innan tveggja vikna

Eysteinn Dofrason, framkvæmdastjóri Björgunar, sagði hins vegar að öll gögn hefðu legið fyrir, enda hafi Björgun unnið efni úr námum í sunnanverðum Faxaflóa frá því í kringum 1960. „Fyrir liggur mat á umhverfisáhrifum vegna námusvæðanna, sem er enn í fullu gildi og því er mikil vitneskja til staðar um námurnar og svæðin í kring,“ sagði hann. Orkustofnun hafi hins vegar óskað eftir nýjum og uppfærðum gögnum og svo virtist sem hún léki þann leik í þeim tilgangi að réttlæta eigin tafir.

Eysteinn segir nú að drögin frá Orkustofnun séu nú til flýtimeðferðar hjá Björgun, en þau komu nýlega inn á þeirra borð. Stutt sé væntanlega í að leyfin verði gefin út. Möguleg dæling yrði þá innan viku og afgreiðsla innan tveggja  vikna.