Áframhaldandi mótmæli bænda

Bændamótmæli halda áfram í Evrópu og er þeim beint gegn regluverki Evrópusambandsins og innanlandslöggjöf Evrópusambandsríkjanna.

Spænskir og franskir bændur óku fjölda dráttarvéla að landamærum Spánar og Frakklands fyrr í mánuðinum í mótmælaskyni. Var þetta rétt fyrir Evrópukosningarnar sem fóru fram á dögunum. Er það í fyrsta sinn sem spænskir og franskir bændur sameinast í mótmælum.

Kröfðust mótmælendur aukins matvælaöryggis í tengslum við innflutning, forgangsröðunar staðbundinnar framleiðslu og skattaívilnunar fyrir orku sem notuð er til að framleiða mat. Euronews greinir frá.

Voru mótmælin skipulögð af spænskum bændasamtökum víðs vegar um landið en einnig frönskum bændasamtökum. Ollu dráttarvélarnar öngþveiti og lokuðu um tíma landamærum Spánar og Frakklands.

„Við verðum að vernda hagsmuni okkar og tryggja að evrópsk yfirvöld heyri til okkar,“ sagði Martí Planas, talsmaður skipuleggjenda, á mótmælunum. Þó fylgdi sögunni að ekki væru allir bændur sammála kröfugerðinni og stéttarfélag katalónskra bænda taldi m.a. ekki verjandi að þrýsta á kjósendur rétt fyrir Evrópukosningarnar.

Gengu um stræti með gervikýr

Bændur í mjólkurframleiðslu mótmæltu einnig við höfuðstöðvar Evrópusambandsins í Brussel skömmu fyrir mánaðamót og fóru um stræti með gervikýr á hjólum. Kröfðust þeir laga sem bönnuðu sölu mjólkurafurða á verði undir framleiðslukostnaði.

Kjartan Poulsen, forseti Evrópska mjólkurráðsins, sagði í samtali við Euronews að mótmælendur vildu fá útgáfu af spænskum lögum um sanngjarna viðskiptahætti um alla Evrópu, sem banni sölu á vörum undir kostnaðarverði á öllum stigum virðiskeðjunnar. Almennt kosti framleiðsla mjólkur meira en neytandinn greiði fyrir hana.

Í sumum löndum, svo sem á Ítalíu, er bilið á milli framleiðslukostnaðar og söluverðs jafnvel meira en meðaltalið í Evrópu, að sögn forseta ítölsku mjólkurframleiðendasamtakanna Po Valley, Robertos Cavaliere. Einu fyrirtækin í greininni sem geti lifað af það sem hann kallar ósanngjarnan og óarðbæran markað, séu þau sem noti fjölskylduna sem vinnuafl, sem lækki framleiðslukostnað af því að ekki þurfi að borga því fólki sérstaklega laun. Aðrir hætti einfaldlega búskap.

„Árið 1997 voru 110 þúsund mjólkurframleiðendur á Ítalíu, árið 2023 18 þúsund. Tæplega 90 þúsund fyrirtæki hafa lokað. Þetta eru skelfilegar tölur,“ sagði Cavaliere. 

Bændur að kikna

ESB hefur sett vaxandi kvaðir á bændur um leið og reynt er að takast á við loftslagsbreytingar með ýmsu regluverki.

Fréttastofa AP ræddi við hollenska bóndann Jos Ubels sem segist nú orðið verja heilum degi í viku hverri í skrifborðsvinnu við að svara kröfum embættismanna Evrópusambandsins og innlendra aðila sem sendi út straum reglna um hvenær bændur megi sá og uppskera og hversu mikinn og hvernig áburð þeir megi nota. Á sama tíma grafi samkeppni ódýrs innflutnings undan innlendum landbúnaðarafurðum, án þess að innfluttar vörur þurfi að uppfylla sömu kröfur.

Segir í frétt AP að vaxandi óánægju bænda gæti í flestum ef ekki öllum ríkjum ESB, allt frá Finnlandi til Grikklands.