Ostinum pakkað í Reykjavík
Aðalskrifstofur og höfuðstöðvar Mjólkursamsölunnar (MS) eru á Bitruhálsi í Reykjavík. Þar fer jafnframt fram pökkun á öllum bita- og sneiðaosti sem er framleiddur á Akureyri, Sauðárkróki, Egilsstöðum og í Búðardal. Enn fremur er Bitruháls helsta birgða- og dreifingarstöð MS á landinu. Samtals eru starfsmennirnir 170 hjá MS í Reykjavík.
Bændablaðið fékk að fylgjast með pökkun á osti, en MS tók nýlega í notkun nýtt og fullkomið kerfi sem miðar að því að auka sjálfvirkni, gera vinnuna auðveldari og auka gæði. Arnar Ingi Lúðvíksson er rekstrarstjóri Mjólkursamsölunnar í Reykjavík og ber ábyrgð á ostapökkuninni og birgðunum. Þá er hann jafnframt rekstrarstjóri MS í Búðardal þar sem framleiddir eru allir mygluostar landsins, LGG+ og salatostar.
Íslenskt hugvit leysti vandann
Arnar segir Mjólkursamsöluna hafa leitað til erlendra aðila þegar kom að því að þróa nýja pökkunarkerfið, en allir hafi vikið sér undan þar sem MS vildi eiga möguleika á því að vinna með þrjú vörunúmer á færibandinu í einu. Því hafi verið leitað til íslenskra aðila sem sáu um alla þróunarvinnu í samstarfi við MS.
Íslendinga hafa þróað pökkunarlínu sem ekki fékkst erlendis.
„Það er rúmt ár síðan þetta kerfi var komið í fulla virkni, en framkvæmdir hófust seinni part 2021,“ segir Arnar. „Þennan vinnslusal tókum við í notkun í maí 2023 og fljótlega upp úr því fórum við að hanna og þróa þetta innmötunarkerfi, eins og við köllum það. Þá er ég að tala um ostapökkunina eins og hún leggur sig.“
Starfsfólk virkjað í þróunarvinnu
„Í svona þróunarvinnu eru eðlilega hnökrar og stöðugt verið að betrumbæta. Þetta er orðið býsna gott núna, en við erum ekki hættir og erum enn að þróa þetta. Aðilarnir sem eru að vinna með okkur í þessu hafa verið mjög opnir og í þessu ferli hafa engar hugmyndir verið dæmdar það klikkaðar að þær hafi ekki verið skoðaðar.
Starfsfólkið hefur líka verið ótrúlega öflugt við að koma með sínar hugmyndir og er þetta í raun samvinna okkar allra. Ég er mjög stoltur af þessum hóp sem er þarna inni og það er gaman að vinna með þessu fólki.“
Tveir sinna starfi tuga
MS á Bitruhálsi tekur við ostinum í stórum blokkum frá starfsstöðvum MS á Akureyri og Búðardal og Kaupfélagi Skagfirðinga á Sauðárkróki. „Við pökkum að meðaltali tólf tonnum á dag og förum alveg upp í átján tonn þegar mest er. Dagamunurinn skýrist af því hvort við erum að pakka í litlar einingar með átta sneiðum eða stærri með 25 sneiðum. Eins erum við með 300 eða 450 gramma bita, eða eitt kíló. Eins hefur áhrif ef við erum að vinna með mörg vörunúmer allan daginn.“
Færibandið byrjar í sérstöku móttökurými. Þaðan fer osturinn yfir á svokallað hreint svæði þar sem blokkirnar eru teknar úr umbúðum, þær skornar niður og pakkað í sölueiningar. Fullpökkuð vara ratar svo í sama rými og færibandið byrjar, þar sem hún er sett í kassa og starfsmenn koma ostinum í vörugeymslu. „Hérna eru bara tveir starfsmenn sem sjá til þess að koma öllum osti inn og taka allan ost frá. Ef við tækjum allan vélbúnaðinn í burtu og þetta væri unnið eins og í kringum 1980 þá þyrftu starfsmennirnir að vera nokkuð margir,“ segir Arnar.
Hin mennska hönd nauðsynleg
Inni á hreina svæðinu les færibandið merkingarnar á blokkunum og deilir ostinum á viðeigandi stað á færibandinu. „Skynjararnir sjá hvar er pláss og kalla eftir þeim ost sem vantar hverju sinni. Það er engin hönd sem kemur að því.
Við viljum ekki vélvæða starf manneskjunnar sem tekur plastið utan af ostablokkunum, því þetta er eftirlitsstarf líka. Við erum búin að hanna róbót sem getur verið á þessari starfsstöð, en við ákváðum að nota hann ekki til þess að tryggja eftirlitið.“
Tækifæri í afskurðinum
„Þegar við erum að pakka í þessar föstu þyngdir er um það bil sjö prósent sem fer í afskurð. Hann fer ekki til spillis, heldur er hann sendur norður á Akureyri í bræðslu. Þessi afskurður hefur gert okkur gott, því hann hefur gefið okkur færi á að þróa vörur sem verða sífellt vinsælli,“ segir Arnar og vísar þá til allra smurosta og kryddosta. Ekki nema fimm til sjö kíló af osti lenda í sorpinu á hverjum degi.
Í geymslukæli MS á Bitruhálsi eru á hverjum tíma um 700 tonn af osti í blokkum og um 80 tonn af tilbúnum og pökkuðum osti. „Reglan er sú að við reynum að vera með tveggja vikna birgðir af hverju einasta vörunúmeri,“ segir Arnar. Þá þurfa sumar tegundir af osti að þroskast í dágóðan tíma og því nauðsynlegt að hafa stóran lager.
