Kínverskur víkingur á Íslandi

Þjóðháttafræðingur skammast út í Þjóðminjasafnið fyrir að gefa rangri ímynd víkinga undir fótinn sl. menningarnótt.

Frægur rit­höfundur þekkir til málsins, er alls ósammála og kemur m.a. með ábendingu um að skandinavísku bændurnir „lögðust allavega ekki „í bónda“.

Dr. Árni Björnsson og Einar Kárason tala auðvitað af viti. Af hverju ætla ég þá að blanda mér í umræðuna? Yngri, vitlausari og eflaust lágvaxnari í þokkabót!

Nei, hér er nefnilega á ferð annars konar víkingasaga. Röltandi á reykvískum vordegi hitti ég kínverskan víking. Ekki finnast traustar heimildir fyrir víkingum í Kína á víkingaöld, en nútíminn er auðvitað annað mál. Í ljós kom að hann var fæddur í Hollandi, en foreldrar hans báðir frá Kína.

Wilson‘s: Muriel

Móðir hans kynntist árið 1907 breskum manni, E.H. Wilson, sem var á ferðalagi um Kína. Þremur árum síðar flytur hún með honum til Bretlands. Síðar skilja þeirra leiðir, en minning um kynni þeirra lifir áfram, því hún hafði tekið upp sama nafn og dóttir Wilson‘s: Muriel.

Faðir hans kynntist Muriel í Hollandi á efri árum. Þar urðu þau háöldruð saman og með aðstoð tæknifrjóvgunar tókst þeim að eignast börn. Víkingurinn fæddist árið 2005 en því miður létu foreldrarnir lífið um svipað leyti.

Móðurættin á sér smá sögu á Íslandi og kom hann hingað í von um að komast í samband við ættingja á Íslandi. Fyrir algera tilviljun reyndust nokkrir þeirra vera nágrannar mínir og bauð ég honum því á eins konar „ættarmót“ í garðinum heima. Hann endaði með að flytja til ættingjanna og býr þar kátur í dag. Nágranni minn, víkingurinn sjálfur.

Hafi einhver gaman af smáatriðum get ég bætt við að víkingurinn er raunar bambusplanta.

Faðir hans var svartbambus (F.nitida), móðirin gulbambus (F.murielae) og fullt nafn hans er því „Fargesia murielae x nitida 'Viking'“. Víkingsnafnið var honum gefið af Hollendingi sem hjálpaði foreldrunum með barneignir.

Ættingjar á Íslandi

Nokkrir meðlimir móðurættarinnar voru búsettir nærri Ísafirði snemma á síðustu öld. Lifandi eintök af gulbambus má í dag finna í Lystigarði Akureyrar, Grasagarði Reykjavíkur og heimilisgörðum um land allt. Það er nefnilega sú tegund sem best gengur hér. Þetta virðist koma mörgum á óvart, þar sem viðbrögðin við því að sjá bambus sem dafnar vel á Íslandi eru oft á svipaða leið og ef þau hefðu séð 17 ára kínverskan víking í garðinum.

Ættkvíslin Fergesia

Blendingar við svartbambus hafa dekkri sprota, geta haft örlítið minna frostþol, en virðast ganga ágætlega, a.m.k. sunnanlands, í skjóli.

Fyrir íslenska garða mæli ég eindregið með því að velja bara bambusplöntur úr Fargesia ættkvísl. Að mestu má líka leggja til að taka ekkert mark á erlendum textum um bambusrækt. Plönturnar fást oft í gróðrarstöðvum og plöntusölum hér og þar um landið og eru fínasta framandi skraut í garðinn. Mold sem heldur raka, án þess að vera sírök eins og mýri, í bland við einhverja sólargeisla og gott skjól frá næðingi eru grunnkröfurnar. Næringarríkur jarðvegur, eða 2­3 áburðargjafir að sumri, gefa plöntunni svo aukinn kraft. Finnið plöntunni góðan stað og vökvið vel eftir gróðursetningu. Sérstaklega fyrsta árið er mikilvægt að passa vel upp á vökvun og áburðargjöf.

Ólíkt flestum fjölæringum er bambus sígrænn og megnið af orku og forða bambusplöntu finnst ekki í rótunum, heldur ofanjarðar, í sprotunum. Yfir veturinn er því ágætt að binda þá saman í knippi eða gefa þeim vetrarskjól og hafa orkuforðann í huga þegar bambus er snyrtur til.