Ivel – fyrsti smátraktorinn

Ivel-dráttarvélin er fyrsti smátraktorinn sem settur var á markað. Fyrsta vélin sá dagsins ljós 1902, heilum áratug á undan Fordson og þremur áratugum á undan fyrsta Fergussoninum.

Bretinn Daniel Albone, hönnuður Ivel dráttarvélanna,var með tækjadellu frá unga aldri og smíðaði hann sitt fyrsta reiðhjól þrettán ára gamall sem hann tók þátt í reiðhjólakeppnum á og vann margar þeirra. Tvítugur hóf hann framleiðslu á reiðhjólum, bæði tví- og þríhjólum undir heitinu Ivel Cycle Works í Bedford-skíri á Englandi. Nafnið Ivel er dregið af á sem rann skammt frá þeim stað sem Alborne bjó.

Fyrirtækið var líklega það fyrsta til að setja á markað sérstök reiðhjól fyrir konur sem einu sinni voru kölluð stelpuhjól.

Lítill og meðfærilegur

Fyrsti mótorinn sem Albone smíðaði var þrjú hestöfl og nánast eftirlíking á eins strokka mótor frá hinum þýska Benz. Mótorinn var prófaður í bifreiðum sem Albone framleiddi og minni útgáfa, 1,5 hestöfl, notaður sem hjálparmótor á reiðhjól.

Frumtýpa Iver dráttarvéla var smíðuð 1902 en vélin fór á markað árið 1903. Dráttarvélin þótti á þeim tíma einstaklega lítil og meðfærileg og hentug til flestra verka á býlum í byrjun tuttugustu aldarinnar.

Traktorinn var á þremur gegnheilum gúmmíhjólum með tveggja strokka dísilvél, 20 hestöfl og vó 1650 kíló sem þótti létt. Vélin var tveggja gíra, einn áfram og einn afturábak.

Silfur og gull

Hönnun fyrstu Ivel dráttarvélanna þótti það góð að strax á fyrsta ári sem hún var á markaði vann hún til silfurverðlauna á Konunglegu landbúnaðarsýningunni og aftur 1904. Árið 1905 fékk hún svo gullið á Chester plægingar- og jarðvinnslumótinu.

Albone var frumlegur sölumaður og á hálfs mánaðar fresti hélt hann sýningar á landi sínu þar sem dráttarvélarnar voru látnar leysa þrautir. Bílstjórarnir og aðstoðarmenn þeirra voru klæddir upp í jakkaföt og með kúluhatt og nutu sýningarnar talsverðra vinsælda sem mannamót.

Dan Albone lést 46 ára að aldri 1906 og þrátt fyrir að rekstur fyrirtækisins hafi verið haldið áfram bar það aldrei sitt barr eftir það og koðnaði niður.

Um 500 Ivel traktorar voru framleiddir og fluttir út til átján landa. Verð fyrir dráttarvélina var 300 ensk pund sem þótti umtalsverð upphæð á sínum tíma en fyrirtækinu tókst ekki að halda í við keppinauta sína á markaði. Smám saman dróst það aftur úr og var yfirtekið af United Motor Industries Ltd. árið 1921 og sama ár var framleiðslu Ivel dráttarvéla hætt.

Áhrif langt fram í tímann

Þrátt fyrir að hafa ekki verið í framleiðslu nema í 15 ár lifði hönnun Ivel dráttarvélanna langt fram yfir líftíma framleiðslunnar og var hún fyrirmynd margra minni véla, eins og Fordson og Ferguson, sem áttu eftir að sjá dagsins ljós á næstu áratugum.