Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 ára.
Hornsby Akroyd – með þjöppukveiki á vélinni
Á faglegum nótum 18. apríl 2017

Hornsby Akroyd – með þjöppukveiki á vélinni

Höfundur: Vilmundur Hansen

Vélsmiðjan Richard Hornsby og synir í Lincoln-skíri á Englandi var starfandi frá 1828 til 1918. Á þeim níutíu árum framleiddi fyrirtækið meðal annars gufu- og olíuvélar. Árið 1896 setti fyrirtækið á markað sína fyrstu dráttarvél.

Hönnuður dráttarvélanna frá Hornby og sonum hét Herbert Akroyd Stuast og kölluðust dráttarvélarnar Horsby-Akryod. Þær voru eins strokka, 20 hestöfl, fyrsta faratækið í heiminum með þjöppukveiki á vélinni.

Járnsmiðja breytist í vélsmiðju

Stofnandi fyrirtækisins Richard Hornsby fæddist 1790 og lauk prófi sem landbúnaðarverkfræðingur. Að loknu námi árið 1815 setti hann á fót járnsmiðju í Lincoln-skíri ásamt tveimur öðrum.

Árið 1828 keypti Hornsby samstarfsmenn sína út úr rekstrinum og breytti járnsmiðjunni í vélsmiðju. Sama ár hóf fyrirtækið framleiðslu á landbúnaðartækjum og fljótlega flytjanlegum gufuvélum sem voru sérhannaðar fyrir þreskivélar. Gufuvélarnar frá Hornsby yrðu fljótlega mjög vinsælar og ráðandi á þeim markaði á Bretlandseyjum. Árið 1896 setti fyrirtækið á markað sína fyrstu dráttarvél.

Í kjölfar góðs árangurs keypti fyrirtækið talsvert land þar sem það stóð fyrir tilraunum með ný landbúnaðartæki sem það hafði í hyggju að framleiða.

Samningur við herinn

Árið 1903 efndi breski herinn til samkeppni um hönnun á traktor með öflugri vél sem ekki þurfti mikla kælingu. Dráttarvélin átti að geta dregið 25 tonn 65 kílómetra leið á hraða sem næmi fimm kílómetrum á klukkustund og vera undir 13 tonn að þyngd. Verðlaunaféð var eitt þúsund sterlingspund.

Einungis ein vél var send inn og var það ný týpa frá Hornsby með eins strokka olíuvél og kallaðist Hornsby Heavy Oil Tractor. Ekki var nóg með að nýja dráttarvélin uppfyllti allar kröfur hersins til að vinna verðlaunaféð hún vann einnig sérstakan bónus upp á 180 sterlingspund fyrir að draga 25 tonnin 93 kílómetra á þess að stoppa og fá olíu eða vatn.

Þrátt fyrir að einungis hafi verið framleidd fjögur eintök af vinningsvélinni hóf fyrirtækið framleiðslu á tveggja strokka olíuvélum fyrir breska herinn og vænkaðist hagur þess mikið.

Framleiðsla á stríðstólum

Í kjölfar samningsins við herinn hóf fyrirtækið, árið 1904, framleiðslu á beltadráttarvél sem gekk fyrir steinolíu. Tveimur árum síðar setti það svo á markað léttari týpu af beltadráttarvél sem þótti standa öllum hjólavélum framar á þeim tíma.

1908 var enn ein ný týpan af beltadráttarvél frumsýnd og í það sinn var Edward VII Bretakonungur viðstaddur. Nýja beltavélin var að öllu leyti líkari skriðdreka og stríðstóli en dráttarvél til matvælaframleiðslu.

Þrátt fyrir gott samstarf endurnýjaði breski herinn ekki samning sinn við Richard Hornsby og synir árið 1911. Í framhaldinu tók reksturinn dýfu og yfirtekið, árið 1918, af bandarísku fyrirtæki sem hét Holt Manufactoring Co og síðar sameinaðist C.L. Best og úr varð Caterpillar Tractor Company.

Skylt efni: Gamli traktorinn

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni
Fréttir 5. desember 2025

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni

Þingsályktunartillaga um nýtt fyrirkomulag jarðakaupa frumkvöðla á landsbyggðinn...

Nýtt verkefni um vottaðar endurheimtaraðgerðir
Fréttir 5. desember 2025

Nýtt verkefni um vottaðar endurheimtaraðgerðir

Mýrkol er heiti nýs verkefnis um vottaðar aðgerðir í endurheimt votlendis.

Mikil aukning í notkun lífrænna áburðargjafa
Fréttir 5. desember 2025

Mikil aukning í notkun lífrænna áburðargjafa

Frá 2009 hefur hlutfall þess niturs sem kemur úr lífrænum úrgangi í öllum landgr...

Fimm loðdýrabú leggjast af og eitt stendur eftir
Fréttir 5. desember 2025

Fimm loðdýrabú leggjast af og eitt stendur eftir

Fimm loðdýrabú á Suðurlandi eru nú hætt starfsemi og búið er að loka sameiginleg...

Góður árangur náðst
Fréttir 4. desember 2025

Góður árangur náðst

Hluti af áburðarráðgjöf Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins (RML) til bænda hefur...

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað
Fréttir 4. desember 2025

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað

Stjórnir Frjálsa lífeyrissjóðsins og Lífeyrissjóðs bænda hafa undirritað viljayf...

Heilbrigð mold í frískum borgum
Fréttir 4. desember 2025

Heilbrigð mold í frískum borgum

Alþjóðlegur dagur jarðvegs er haldinn 5. desember ár hvert til að vekja athygli ...

Kúabændur andvígir breytingum á búvörulögum
Fréttir 4. desember 2025

Kúabændur andvígir breytingum á búvörulögum

Á föstudaginn í síðustu viku hélt hópur kúabænda á fund ráðherra þar sem mótmælt...