Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 mánaða.
Afrískir bændur eiga í vök að verjast gagnvart skordýraeitri sem bannað hefur verið innan ESB en evrópsk varnarefnafyrirtæki framleiða áfram og selja fátækari ríkjum.
Afrískir bændur eiga í vök að verjast gagnvart skordýraeitri sem bannað hefur verið innan ESB en evrópsk varnarefnafyrirtæki framleiða áfram og selja fátækari ríkjum.
Mynd / Pixabay
Utan úr heimi 14. maí 2025

Eitruð viðskipti sem bitna á fátækari ríkjum

Höfundur: Steinunn Ásmundsdóttir

Eiturefni sem Evrópusambandið hefur bannað notkun á innan álfunnar flæða nú inn til Afríku.

Ýmis varnarefni sem ESB hefur bannað notkun á innan vébanda sinna eru áfram framleidd í Evrópu og flutt út, ekki síst til Afríku.

Euronews greinir frá og segir t.a.m. s-afríska bændur nú berjast með kjafti og klóm gegn því sem kallað er „eitruð viðskipti“ ESB með skordýraeitur. Er dæmi tekið af vínræktarbónda í grennd við Höfðaborg sem eftir fjörutíu ára farsælan búskap fékk skyndilega alvarlega mæði og missti í kjölfarið heilsuna, vinnuna og þar með heimili sitt. Er sökudólgurinn talinn vera efnablandan Dormex, en virka innihaldsefni hennar, sýanamíð, sem almennt er notað sem vaxtarstillir plantna í Suður-Afríku, hefur verið lýst sem stórhættulegu af Efnastofnun ESB (ECHA) og bannað í ESB síðan 2009. Þrátt fyrir þetta er Dormex aðeins eitt fjölmargra áþekkra hættulegra efna sem áfram eru framleidd innan Evrópu og seld til þróunarríkja. Vart hefur orðið við nýlega aukningu sjúkdóma í Afríku, svo sem lungnaskemmda, krabbameins og sjónskerðingar, og þeir raktir m.a. til notkunar evrópsks skordýraeiturs.

Þúsundir tonna eiturefna flutt út

ESB og Bretland munu hafa flutt út þúsundir tonna af þar bönnuðum varnarefnum til fátækari landa síðustu misserin. Fæða sem framleidd er m.a. í Afríku með þessum efnum er síðan flutt inn til sölu í stórmörkuðum Evrópu. Samkvæmt African Center for Biodiversity eru 192 mjög hættuleg varnarefni enn í notkun í SuðurAfríku, þar af eru 57 þeirra bönnuð til notkunar í ESB. Sum eru taugaeitur eða krabbameinsvaldandi en önnur eru talin bráðeitruð fyrir umhverfið. Stjórnvöld í Suður-Afríku vinna að því að takmarka notkun hættulegra efna í landbúnaði í áföngum en hafa verið gagnrýnd fyrir litla eftirfylgni.

Afrískir bændur hittust til skrafs og ráðagerða um þessa alvarlegu stöðu á ráðstefnunni People's Tribunal on Agrotoxins, sem fram fór í Stellenbosch í Suður-Afríku í mars. Bændur hvöttu Evrópu til að hætta að senda eiturefni sín til Afríku og bentu á að risar í varnarefnaframleiðslu hafi fundið glufur innan ESB til að flytja út bönnuð efni og selja. Bent var á Rotterdam-samninginn sem hvetji til upplýstrar ákvarðanatöku landa sem versla með hættuleg efni.

Evrópa spyrnir við fótum

Evrópusambandið hefur unnið að stefnuáætlun fyrir landbúnað og skv. Euronews eru þar sett fram markmið um að takmarka innflutning á matvælum frá þróunarríkjum sem innihalda leifar varnarefna sem bönnuð eru í Evrópu. Þá er reynt að finna leiðir til að stöðva útflutning frá Evrópu á bönnuðum varnarefnum, en öll áform um slíkt hafa mætt harðri andstöðu frá samtökum efnaframleiðenda.

Skylt efni: varnarefni

Mikil aukning í notkun lífrænna áburðargjafa
Fréttir 5. desember 2025

Mikil aukning í notkun lífrænna áburðargjafa

Frá 2009 hefur hlutfall þess niturs sem kemur úr lífrænum úrgangi í öllum landgr...

Fimm loðdýrabú leggjast af og eitt stendur eftir
Fréttir 5. desember 2025

Fimm loðdýrabú leggjast af og eitt stendur eftir

Fimm loðdýrabú á Suðurlandi eru nú hætt starfsemi og búið er að loka sameiginleg...

Góður árangur náðst
Fréttir 4. desember 2025

Góður árangur náðst

Hluti af áburðarráðgjöf Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins (RML) til bænda hefur...

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað
Fréttir 4. desember 2025

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað

Stjórnir Frjálsa lífeyrissjóðsins og Lífeyrissjóðs bænda hafa undirritað viljayf...

Heilbrigð mold í frískum borgum
Fréttir 4. desember 2025

Heilbrigð mold í frískum borgum

Alþjóðlegur dagur jarðvegs er haldinn 5. desember ár hvert til að vekja athygli ...

Kúabændur andvígir breytingum á búvörulögum
Fréttir 4. desember 2025

Kúabændur andvígir breytingum á búvörulögum

Á föstudaginn í síðustu viku hélt hópur kúabænda á fund ráðherra þar sem mótmælt...

Gríðarlega mikilvægur vettvangur
Fréttir 4. desember 2025

Gríðarlega mikilvægur vettvangur

Framkvæmdastjóri Loftslagsráðs, Anna Sigurveig Ragnarsdóttir, segir COP enn gríð...

Loðdýraeldi leggst af á Íslandi
Fréttir 4. desember 2025

Loðdýraeldi leggst af á Íslandi

Allir loðdýrabændur á Suðurlandi, fimm að tölu, eru nú að hætta minkarækt þar se...