Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Frúarlykill
Frúarlykill
Mynd / Guðrún Birna Brynjarsdóttir
Á faglegum nótum 25. júní 2021

Aðeins af fjölæringum

Höfundur: Guðrún Birna Brynjarsdóttir

Nú er tíminn til að huga að beðunum í garðinum og ekki úr vegi að skoða aðeins hvaða plöntur eru vinsælar eða jafnvel líklegar til vinsælda í garða landsins. Ótal möguleikar eru fyrir garðeigendur þegar kemur að fjölæringum og þá sérstaklega þá sem þurfa litla umhirðu.

Má þar nefna brúskur af ýmsum yrkjum, burnirót, frúar­lykil, postulíns­blóm, nálapúða að ógleymdum húslaukum. Í blómstrandi deildinni eru laukar vinsælir hjá landanum sem koma upp ár eftir ár án nokkurrar fyrirhafnar. Túlípanar, páskaliljur og krókusar sjást gjarnan í görðum á vorin og fram í sumarbyrjun og koma þeir sannarlega með lit í lífið eftir vetur­inn.

Húslaukar eru sígrænir

Sumir fjölæringar geta verið sí­græn­ir við góð skilyrði og er fallegt að sjá græna litinn lífga upp á lífið yfir veturinn. Svokallaðir húslaukar, eða Sempervivum sp. upp á latneskuna, eru skemmtilegir og þrátt fyrir nafnið eru þeir ekkert skyldir lauknum sem við notum til matargerðar heldur er hann af helluhnoðraættinni.
Sagan segir að fólk hafi sett húslauka, sem eru með safarík blöð, á torfþök hjá sér til að ekki myndi kvikna í ef eldingu skyldi slá niður á húsið. Húslaukar eiga það sameiginlegt að þola mikinn þurrk, þeir mynda hvelfingar og breiða úr sér um beðið og má í raun segja að þeir séu þykkblöðungar garðsins.

Burnirótin (Sedum rosea).

Ræktuð vegna blaðanna

Brúskur (Hosta) eru blaðhvilfingar sem eru ræktaðar vegna fallegra blaða. Þær eru til í fjölmörgum litum; einlitar, dröfnóttar eða tvílitar. Skemmtileg útgáfa af brúskum eru þær sem hafa bláleit blöð og gefa garðinum þannig skemmtilegan blæ. Plönturnar eru auðveldar í ræktun og harðgerðari en margan grunar. Þær vilja sól part úr degi og venjulegan garðajarðveg en einnig má rækta brúskur í pottum og kerum. Gróðrarstöðvar eru með ótal yrki af brúskum og er lítið mál að spyrjast fyrir um úrvalið hjá viðkomandi stöð.

Gömul garðjurt

Nú er tíminn til að huga að beðunum í garðinum og ekki úr vegi að skoða aðeins hvaða plöntur eru vinsælar eða jafnvel líklegar til vinsælda í garða landsins. Ótal möguleikar eru fyrir garðeigendur þegar kemur að fjölæringum og þá sérstaklega þá sem þurfa litla umhirðu. (Primula x pubescens) hefur lengi fundist í görðum landsins. Hún er harðgerð og auðræktuð planta sem hefur mörg litaafbrigði og blómgast í júní og júlí. Hún kýs helst rakan jarðveg og líður betur í skugga heldur en í beinni sól allan daginn. Frúarlykill er þekjandi, blómin óvenjustór fyrir svo lágvaxna jurt og því virkilega falleg planta í sígræna flóru garðsins. Svo skemmir heldur ekki fyrir að hún ilmar.

Íslenska burnirótin

Ekki má gleyma íslensku burni­rótinni (Sedum rosea) sem er harðgerð og falleg planta sem blómstrar ýmist gulum eða rauðum blómum. Burnirótin er sérbýlisplanta sem þýðir að hún er ýmist annaðhvort karl- eða kvenkyns. Algengast er að gróðrarstöðvar selji karlkyns plöntur, en þær blómstra gulum blómum. Ef kvenkyns planta er í nánd fjölga þær sér mikið og er því best að hafa karlkyns í garðinum hjá sér. Burnirótin blómgast í júní og fer vel í beðum og í steinhæðum.

Í gróðrarstöðvum er að finna úrval af ofangreindum plöntum og mörgum fleirum og ef eitthvað af þeim vekur áhuga lesenda er best að spyrjast fyrir um þær og hvort þær henti aðstæðunum í garðinum þínum.

Skerpt á reglugerðum um erfðabreyttar lífverur
Fréttir 5. desember 2025

Skerpt á reglugerðum um erfðabreyttar lífverur

Breytingar á reglum um erfðabreyttar lífverur hafa verið kynntar til umsagnar í ...

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni
Fréttir 5. desember 2025

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni

Þingsályktunartillaga um nýtt fyrirkomulag jarðakaupa frumkvöðla á landsbyggðinn...

Nýtt verkefni um vottaðar endurheimtaraðgerðir
Fréttir 5. desember 2025

Nýtt verkefni um vottaðar endurheimtaraðgerðir

Mýrkol er heiti nýs verkefnis um vottaðar aðgerðir í endurheimt votlendis.

Mikil aukning í notkun lífrænna áburðargjafa
Fréttir 5. desember 2025

Mikil aukning í notkun lífrænna áburðargjafa

Frá 2009 hefur hlutfall þess niturs sem kemur úr lífrænum úrgangi í öllum landgr...

Fimm loðdýrabú leggjast af og eitt stendur eftir
Fréttir 5. desember 2025

Fimm loðdýrabú leggjast af og eitt stendur eftir

Fimm loðdýrabú á Suðurlandi eru nú hætt starfsemi og búið er að loka sameiginleg...

Góður árangur náðst
Fréttir 4. desember 2025

Góður árangur náðst

Hluti af áburðarráðgjöf Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins (RML) til bænda hefur...

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað
Fréttir 4. desember 2025

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað

Stjórnir Frjálsa lífeyrissjóðsins og Lífeyrissjóðs bænda hafa undirritað viljayf...

Heilbrigð mold í frískum borgum
Fréttir 4. desember 2025

Heilbrigð mold í frískum borgum

Alþjóðlegur dagur jarðvegs er haldinn 5. desember ár hvert til að vekja athygli ...