Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Svartyllis-edik og ofnbakað íslenskt grænmeti
Mynd / BGK
Bóndinn 10. september 2021

Svartyllis-edik og ofnbakað íslenskt grænmeti

Höfundur: Bjarni Gunnar Kristinsson
Svartyllis-edik

Þetta auðvelda blóma-edik er frábær leið til að fanga blómabragðið af ferskum svartylli (elderflowers). Og nú blómstrar hann í görðum og hægt að nota sem krydd í sæta og bragðmikla rétti. Ef ekki er svartyllir er hægt að nota síðustu rósirnar eða hvannarfræ.

Ræktun á Íslandi

Svartyllaræktun hefur verið stunduð hérlendis, en almennt með litlum árangri og verið meira sem fjölært blóm, frekar en runni, vegna kals en ýmsir eru með grænar hendur.

Hráefni

  • 500 ml edik (t.d. hvítvín, eplasafi eða hrísgrjónavínsedik)
  • 4 hausar af fersku elderflower, lífrænum rósum eða hvannarfræjum

Gangið úr skugga um að blómin séu laus við skordýr. Hægt er að þvo blómin. Hins vegar, til að tryggja sterkara bragð, er betra að þvo þau ekki.

Setjið blómin í sultukrukku og hyljið með edikinu. Þið gætuð þurft að ýta þeim aðeins niður til að tryggja að edikið nái alveg yfir.

Lokið krukkunni með loki og látið standa í tvær vikur þar til edikið þroskast við stofuhita. Athugið á hverjum degi eða svo til að ganga úr skugga um að blómin séu enn þakin edikinu.

Eftir tvær vikur, sigtið edikið til að fjarlægja blómin. Auðveldasta leiðin til að gera þetta er að hella því í gegnum sigti sem er fóðrað með hreinum klút.

Bragðbætt edikið geymist endalaust í krukku eða flösku með loki.

Þið getið auðveldlega aukið magnið í þessari uppskrift. Hlutfallið er fjórir blómahausar fyrir hverja 500 ml af ediki.

Íslenskt ofnbakað grænmeti með íslenskri jógúrt og ætum blómum

Ég elska þessa krydduðu jógúrt. Það er fullt af bragði og bætir bragðið til dæmis við blómkál. Svo dásamlega einfalt. Þessi kryddaða jógúrt myndar dýrindis skorpu á blómkálinu og þegar blómkálið er eldað verður það svakalega mjúkt í miðjunni og skapar fallegan miðpunkt fyrir hvert veisluborð!

Hráefni

  • 1 haus blómkál
  • 1 1/2 bolli grísk jógúrt (íslensk framreiðsla)
  • 1 sítróna, rifinn börkur og safi
  • 2 tsk. chiliduft
  • 1 msk. cuminduft
  • 1 msk. hvítlauksduft
  • 1 tsk. karrýduft
  • 2 tsk. maldon sjávarsalt
  • 1 tsk. svartur pipar
  • 1 rauður chili, saxaður smátt
  • 1 handfylli steinselja, skorin gróft niður
  • 1/2 sítróna, aðeins börkur
  • … og öll ætu blómstrandi blómin sem eru í garðinum fyrir fyrsta frost, ofvaxið salat og kryddjurtir byrja að blómstra þegar haustar í mörgum görðum.

Aðferð

Hitið ofninn í 200 gráður og klæðið litla bökunarplötu með bökunarpappír.

Skerið botninn af blómkálinu til að fjarlægja öll græn laufblöð og stöngulinn.

Í skál er jógúrtinu blandað saman við sítrónubörk og safa, chiliduft, kúmen, hvítlauksduft, karrýduft, salt og pipar.

Dreifið marineringunni yfir blómkálið þannig að það sé alveg þakið.

Setjið blómkálið á bökunarplötuna og steikið þar til yfirborðið er þurrt og ljósbrúnt, 40–50 mínútur eða eftir stærð. Marineringin verður að skorpu á yfirborði blómkálsins.

Látið blómkálið kólna í 10 mínútur, dreypið smá jógúrt yfir, nokkrar sneiðar af chilli og stráið saxaðri steinselju yfir. Skreytið með blómum, dreifið berki af einni sítrónu yfir áður en framreitt er.

Hrossin eiga hug þeirra allan
Bóndinn 30. júní 2025

Hrossin eiga hug þeirra allan

Nú kynnast lesendur þeim Þorsteini Birni Einarssyni og Sigrúnu Rós Helgadóttur e...

Miklir framtíðarmöguleikar
Bóndinn 18. júní 2025

Miklir framtíðarmöguleikar

Í Brekkuhlíð stendur Garðyrkjustöðin Reykás þar sem þau Oddrún Ýr Sigurðardóttir...

Enginn dagur eins
Bóndinn 3. júní 2025

Enginn dagur eins

Nú kynnast lesendur búskapnum á Berustöðum í Ásahreppi en þar er fjölbreyttur bú...

Gaman að mæta í vinnuna
Bóndinn 16. maí 2025

Gaman að mæta í vinnuna

Nú kynnast lesendur búskapnum á Syðra-Skörðugili þar sem stunduð er hrossarækt á...

Fjölbreytt og gefandi starf
Bóndinn 2. maí 2025

Fjölbreytt og gefandi starf

Nú kynnast lesendur búskapnum á Norðurgarði en þar fer m.a. fram mjólkurframleið...

Best í heimi að búa í sveit
Bóndinn 11. apríl 2025

Best í heimi að búa í sveit

Nú kynnast lesendur búskapnum á Lynghóli í Skriðdal en þar er fjölbreytnin í fyr...

Nýfædd folöld toppurinn
Bóndinn 21. mars 2025

Nýfædd folöld toppurinn

Hrossin eiga hug og hjarta fjölskyldunnar á Nautabúi í Hjaltadal. Geta lesendur ...

Hagræðing í stækkun
Bóndinn 7. mars 2025

Hagræðing í stækkun

Í Köldukinn stendur stór- og glæsibýlið Kvíaból en það var útnefnt fyrirmyndarbú...