Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 7 ára.
Fréttir 25. ágúst 2016
Höfundur: Hörður Kristjánsson
Arion banki hefur gert úttekt á verðmætasköpun og umsvifum Íslands sem matvælaframleiðslulands.
Þrátt fyrir minnkandi hlutdeild sjávarútvegs og landbúnaðar í landsframleiðslunni vegna fleiri stoða í atvinnulífinu, þá hefur orðið mikil verðmætaaukning innan þessara greina sem og framleiðniaukning og tekjur á hvert starf í greinunum. Þessar greinar hafa frá aldamótum vaxið meira hlutfallslega en verg landsframleiðsla (VLF), öfugt við þróunina á síðari hluta 20. aldar.
Landbúnaður skapaði samkvæmt þessum mælikvarða 88% meiri verðmæti árið 2015 heldur en 1997, en aukningin nam 124% í matvælaiðnaði.
Fleiri stoðir
Hlutur matvælaframleiðslu í vergri þjóðarframleiðslu er enn mjög mikilvægt í ört stækkandi hagkerfi. Það hefur þó fallið úr því að vera nær 34% af vergri þjóðarframleiðslu 1963 í um 12,5%. Inni í þessum tölum eru fiskveiðar og eldi, fiskvinnsla, landbúnaður og matvæla- og drykkjarvöruiðnaður fyrir utan fiskvinnslu. Skýringin liggur í að fleiri stoðir eru í atvinnulífinu í dag.
Aukning á framleiðni fjármagns
Sem dæmi um ábatann og aukningu á framleiðni fjármagns, þá jukust vergar þáttatekjur í landbúnaði um 106% á árunum 1997 til 2008. Vergar þáttatekjur í greininni í hlutfalli við fjármagnsstofn jukust úr 17% í 31% á sama árabili.
Vergar þáttatekjur landbúnaðar og matvælaiðnaðar hafa vaxið hraðar en fjármagnsstofninn, sem þýðir að í heildina þarf minna fjármagn (t.d. tæki og byggingar) til að framleiða meira en áður. Með öðrum orðum, uppbygging og fjárfestingar sem lagt hefur verið í virðast vera að skila auknum árangri.
Stóraukin framleiðni vinnuafls
Frá 2008 til 2015 jókst framleiðni vinnuafls í landbúnaði um 39%, á meðan framleiðniaukning allra atvinnugreina var að meðaltali 5%. Samt er framleiðnin enn talsvert á eftir öðrum atvinnugreinum.
Athygli vekur sú gríðarlega framleiðniaukning vinnuafls sem orðið hefur í matvæla- og drykkjarvöruiðnaði að undanskilinni fiskvinnslu. Óx framleiðni vinnuafls um 71% frá 2008 til 2015 og er komið nálægt meðaltali yfir landið í heild. Vergar þáttatekjur matvælavinnslu í hlutfalli við fjármagnsstofn jukust úr 73% í 105% á sama tímabili.
Jákvæðir og neikvæðir þættir
Jákvæðu þættirnir í þróuninni fyrir íslenskan landbúnað á liðnum áratugum eru einkum fjórir. Það er nokkuð stöðug eftirspurn, miklar tækniframfarir, minni stofnkostnaður og sveigjanleg laun.
Neikvæðu þættirnir eru aftur á móti lægri hlutfallslegar tekjur sem afleiðing af framleiðsluaukningu og hversu margir framleiðendurnir eru. Auk þess er lítil stærðarhagkvæmni í greininni, lítil stærðarhagkvæmni næst af landi, sveigjanleiki í framleiðslunni er lítill, geymsla á afurðum er erfið og náttúrulegar ástæður spila stóran þátt í framleiðslunni.
Fréttir 2. maí 2024
Sjónarmiðin samrýmast ekki
Ísteka telur að Samkeppniseftirlitið hefði átt að óska eftir uppfærðum upplýsing...
Fréttir 1. maí 2024
Norðlenskir bændur verðlaunaðir
Bændur á þremur bæjum voru verðlaunaðir á aðalfundi Búnaðarsambands Eyjafjarðar ...
Fréttir 1. maí 2024
Rekstrarbati hjá Norðlenska Kjarnafæði
Hagnaður Kjarnafæðis Norðlenska var 385,5 milljónir króna á síðasta ári fyrir s...
Fréttir 30. apríl 2024
Engir hveitibrauðsdagar
Nýi matvælaráðherrann, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, segir of stutt vera eftir af...
Fréttir 30. apríl 2024
Vanræksla kærð til lögreglunnar
Matvælastofnun tilkynnti þann 9. apríl sl. að stofnunin hefði kært til lögreglu ...
Fréttir 30. apríl 2024
Kjötmjöl verði skilgreint sem áburður en ekki aukaafurð dýra
Orkugerðin ehf. í Flóanum stefnir að því innan fárra mánaða að breyta framleiðsl...
Fréttir 29. apríl 2024
Sveinn Rúnar nýr stjórnarformaður
Breytingar hafa orðið á stjórn Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins.
Fréttir 26. apríl 2024
Afurðahæsta sauðfjárbúið í níu skipti á síðustu tíu árum
Gýgjarhólskot í Biskupstungum var útnefnt ræktunarbú síðasta árs á fagfundi sauð...
1. maí 2024
Óhemju orka sem mætti beisla
1. maí 2024
Hafa skal það sem sannara reynist
1. maí 2024
Norðlenskir bændur verðlaunaðir
1. maí 2024