Alþjóðlegt samstarf um líffræðilega fjölbreytni

Í umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu er nú hafin vinna við að undirbúa aðild og þátttöku Íslands að milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðanna um líffræðilega fjölbreytni og vistkerfisþjónustu (IPBES).

Í tilkynningu frá ráðuneytinu kemur fram að IPBES, eða Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services, sé einn helsti vettvangur alþjóðlega vísindasamfélagsins til að safna, greina og koma á framfæri grundvallarupplýsingum um stöðu líffræðilegrar fjölbreytni og veita ráðgjöf á þessu sviði. Vettvangurinn sameini vísindamenn og stjórnvöld að því marki að stuðla að betri ákvörðunum um vernd líffræðilegrar fjölbreytni og vistkerfaþjónustu – sem sé eitt brýnasta viðfangsefni umhverfismála í dag.

Tryggir vistkerfisþjónustu sem við reiðum okkur á

Á kynningarfundi ráðuneytisins kynnti Jóhann Páll Jóhannsson vinnuna sem fram undan er við stefnumótunina. Þar útskýrði hann mikilvægi líffræðilegrar fjölbreytni þannig að hún væri forsenda heilbrigðs og öruggs umhverfis, uppspretta auðlinda, fæðu, hráefnis fyrir ýmsa framleiðslu og grundvöllur menningar, ferðaþjónustu og lýðheilsu.

Að standa vörð um líffræðilega fjölbreytni í öllum sínum birtingarmyndum tryggir þessa vistkerfisþjónustu sem við reiðum okkur á.

Umfangsmikil hnignun

Í kynningu ráðherra kom fram að vísindaleg gögn sýndu fram á umfangsmikla hnignun líffræðilegrar fjölbreytni úti um allan heim. Hrun vistkerfa sé metin sem önnur mesta umhverfisógnin sem steðji að heiminum sé horft til næstu tíu ára, með samdrætti í búsvæðum fyrir ýmsar lífverur sem leiðir til þess að tegundum í útrýmingarhættu fjölgar.

Á Íslandi séu aðstæður um margt sérstakar á heimsvísu og endurspeglist í fjölbreytni og samsetningu vistkerfa, í sjó, á landi og í fersku vatni. Ráðherra sagði að á mörgum stöðum sé náttúra okkar ósnortin, en við hefðum nýtt náttúrulegar auðlindir mikið frá landnámi í þágu þess að skapa þægilegt líf fyrir okkur mannfólkið. Því fylgi álag fyrir lífríkið og við þurfum að vanda okkur í umgengni okkar við náttúru landsins.

Sessinn styrktur í íslenskri stjórnsýslu

Innan IPBES hafa aðildarþjóðir tækifæri til að leggja línurnar en einnig að tryggja aðkomu sinna sérfræðinga að lykilverkefnum. Í tilkynningunni segir að Ísland hafi hingað til aðeins verið áheyrnaraðili en með fullri aðild skapist tækifæri til að styrkja framlag Íslands á alþjóðavettvangi og koma íslenskum áherslum betur á dagskrá, til dæmis varðandi málefni norðurslóða. Þá gefist með þátttökunni líka tækifæri til að efla sess líffræðilegrar fjölbreytni í íslenskri stjórnsýslu í krafti baklandsins sem IPBES færir.

Jóhann Páll sagði í kynningunni að Ísland hefði alla burði til að vera leiðandi í verndun líffræðilegrar fjölbreytni á heimsvísu. Það gerðist ekki af sjálfu sér heldur kallaði á pólitískt frumkvæði og skýra stefnumörkun.