Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Rembrandt - túlípanar
Rembrandt - túlípanar
Á faglegum nótum 24. september 2019

Túlípanar

Höfundur: Vilmundur Hansen

Túlípanar eru til í mörgum stærðum, gerðum og litum og þeir eru margbreytilegir hvað varðar blómlögun og blómgunartíma. Árið 1996 var þeim skipt í 15 deildir eða flokka í samræmi við þennan breytileika.

Deildir 12 til 15 eru það sem kallast bótanískir túlípanar en það eru túlípanar sem hafa verið lítið framræktaðir og líkjast því villtum túlípönum eins og þeir finnast í náttúrunni.

1. Ártúlípanar sem eru einfaldir og snemmblómstrandi, í byrjun maí. Blómin klukku- eða skálalaga. Stöngullinn milli 20 og 30 sentímetra hár. Harðgerðir og standa lengi.

2. Ártúlípanar sem eru ofkrýndir og snemmblómstrandi, um miðjan maí. Stöngullinn 30 til 40 sentímetra hár. Fremur viðkvæmir.

3. Tromptúlípanar. Snemm­blómstrandi, í lok maí, stöngullinn 45 sentímetra háir.

4. Kjörtúlípanar eða Darwins-túlípanar eru mjög harðgerðir, stöngullinn 60 sentímetra háir. Blómgast í byrjun júní. Líklega algengust túlípanarnir hér á landi.

5. Síðtúlípanar eru einfaldir og síðblómstrandi. Stundum kallaðir kotatúlípanar. Allt að 60 sentímetra háir. Blómgast í lok júní og byrjun júlí.

6. Liljutúlípanar. Upphaflega flokkaðir sem kotatúlípanar en settir sem sérdeild 1958. Stöngullinn 30 til 60 sentímetra hár. Blómblöðin hvöss og blómlögunin svipuð og hjá gömlum tyrkneskum túlípönum. Blómgast í lok júní og byrjun júlí.

7. Kögurtúlípanar. Stöngullinn 30 til 45 sentímetra hár. Krónublöðin kögruð á jöðrunum. Eru komnir af kotatúlípönum og blómgast um sama leyti.

8. Grænblóma. Stöngullinn stinnur, 30 til 60 sentímetra hár. Blómblöðin með grænni slikju. Blómgast fremur seint í júlílok en standa mjög lengi.

9. Rembrandt-túlípanar voru vinsælir í eina tíð en fremur sjaldséðir nú til dags. Blómin oft marglit vegna vírussýkingar sem herjaði á laukinn. Mest ræktaðir af söfnurum og yfirleitt ekki í almennri sölu.

10. Páfagaukstúlípanar. Blómhnappurinn líkist páfagauksnefi og krónublöðin kurlast í allar áttir eins og fjaðraskraut. Stöngullinn 40 til 60 sentímetra hár. Stökkbreytingar frá ýmsum síð- eða kotatúlípönum, en blómgast ögn síðar.

11. Bóndarósatúlípanar eða fylltir síðtúlípanar, ofkrýndir og síðblómstrandi. Viðkvæmir og með blómum sem minna á blóm bóndarósarinnar. 30 til 60 sentímetra háir. Blómgast í júlí. Þurfa gott skjól eða stuðning, blómin vilja slitna af í vindi.

12. Kaupmannatúlípanar eru bótanískir túlípanar. Blómið einfalt og opnar sig vel. Stöngullinn 15 til 30 sentímetra hár. Blómgast í apríl og maí.

13. Eldtúlípanar eru bótanískir túlípanar. Upphaflega víxlfrjóvgun milli kaupmanna- og dílatúlípana. Lágvaxinn, 20 til 45 sentímetrar. Blöðin grá- og gljágræn að lit. Blómgast í maí og júní.

14. Dílatúlípanar eru bótanískir túlípanar. Snemmblómstrandi. Stöngullinn 20 til 30 sentímetra hár. Blómgast í maí.

15. Villitúlípanar eru ýmsar bótanískar smávaxnar tegundir. Harðgerðir en lágvaxnir, stöngullinn 10 til 30 sentímetrar á hæð. Fljótir að aðlaga sig og henta í sumarbústaðalönd. 

„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...