Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 3 ára.
„Sýklalyfjaónæmi gæti vel verið meðvirkandi ástæða fyrir dauða vegna COVID-19 en ekki eina ástæðan," segir Karl G. Kristinsson, yfirlæknir á sýkla- og veirufræðideild Landspítalans og prófessor í sýklafræði.
„Sýklalyfjaónæmi gæti vel verið meðvirkandi ástæða fyrir dauða vegna COVID-19 en ekki eina ástæðan," segir Karl G. Kristinsson, yfirlæknir á sýkla- og veirufræðideild Landspítalans og prófessor í sýklafræði.
Mynd / livescience.com
Á faglegum nótum 2. apríl 2020

Sýklalyfjaónæmi gæti verið meðvirkandi ástæða fyrir dauða af völdum COVID-19

Höfundur: Vilmundur Hansen

Í kjölfar COVID-19 sýkinganna sem ganga yfir heiminn heyrist æ oftar að þeir sem hafa látist hafi verið með undirliggjandi sjúkdóma sem hafi magnast upp vegna veirunnar. Oft er talað um sjúkdóma sem tengjast lungum og öndunarfærum eða sýklalyfja­ónæmi.

Karl G. Kristinsson, yfirlæknir á sýkla- og veirufræðideild Landspítalans, segir að sýklalyfja­ónæmi gæti vel verið meðvirkandi ástæða fyrir dauða vegna COVID-19 en ekki eina ástæðan.

Blanda sýklalyfjaónæmis og COVID-19

Fyrir skömmu birtist á vefsíðu Aftenposten grein eftir Erik Martiniussen, höfund bókarinnar Stríðið við bakteríurnar, sem ber fyrirsögnina „Derfor tar koronaviruset så mange liv i Italia“.

Í greininni segir Martiniussen að mögulegt sé að háar dánartölur á Ítalíu orsakist af því sem hann segir vera lífshættulega blöndu af sýklalyfjaónæmum bakteríum og COVID-19. Martiniussen segir að fjöldi fólks á Ítalíu sem smitast hafi af veirunni látist ekki af hennar völdum heldur af undirliggjandi sjúkdómum eða af sýklalyfjaónæmum bakteríum.

Martiniussen bendir á að dánartíðni í Noregi og annars staðar þar sem notkun á sýklalyfjum sé tiltölulega lítil, á það einnig við um Ísland, sé mun minni en þar sem notkunin á sýklalyfjum er meiri. Samkvæmt því sem segir í greininni látast árlega tæplega 11 þúsund manns á Ítalíu vegna sýklalyfja­ónæmra baktería, aðallega E.coli, en 69 í Noregi.

Fylgisýkingar

Karl G. Kristinsson, yfirlæknir á sýkla- og veirufræðideild Landspítalans og prófessor í sýklafræði, segir að þrátt fyrir að manna á meðal sé talað um COVID-19 sé það nafnið á sjúkdómnum en að veiran sjálf heiti SARS- CoOV-2.

„Ég hef sjálfur og fleiri velt fyrir sér af hverju dánartíðnin er hærri á Ítalíu en í flestum öðrum löndum. Bent hefur verið á að í mörgum tilfellum sé um eldri einstaklinga að ræða og að heilbrigðisþjónustan hafi ekki ráðið við að veita öllum viðeigandi meðferð.

Því skal þó ekki neita að ein möguleg ástæða þessa séu fjöl­ónæmar bakteríur þar sem bakteríusýkingar koma oft upp í kjölfar veirusýkinga. Í nýlegri grein í Lancet var greint frá því að í Wuhan í Kína voru 50% af þeim sem létust með fylgibakteríusýkingu sem kom í kjölfar veirusýkingarinnar. Þetta er mjög hátt hlutfall og hugsanlega má útskýra það með því að flestir þessara sjúklinga fóru í öndunarvél og það að fara í öndunarvél eykur hættuna á að fá bakteríusýkingu. Ef upp kemur bakteríusýking verður að meðhöndla hana með sýklalyfjum.

Flestum gefin sýklalyf

„Flestir sjúklingar sem sýkjast af COVID-19 og þurfa að leggjast inn á gjörgæsludeild, fara á sýklalyf, þrátt fyrir að vitað sé að sýklalyf virki ekki á veiruna.

„Sýklalyfin eru gefin til að koma í veg fyrir fylgisýkingu eða til að meðhöndla hana sé hún til staðar. Slíkt á að geta gengið og komið í veg fyrir fylgisýkingar í þeim tilvikum þar sem bakteríurnar eru næmar fyrir lyfjunum sem verið er að nota.

Samkvæmt úttekt sem var gerð áður en COVID-19 kom upp, þá látast langflestir í heiminum í Evrópu af völdum nær alsýklalyfjaónæmra baktería á Ítalíu og þannig hefur það verið í mörg ár. Ef bakteríuflóran á sjúkrahúsum á Ítalíu er í samræmi við þetta, er ástandið þar mun verra en ef eingöngu væri um bakteríur að ræða sem væru ónæmar fyrir hefðbundnum sýklalyfjum,“ segir Karl.

Gæti verið meðvirkandi

„Sýklalyfjaónæmi gæti vel verið meðvirkandi ástæða fyrir dauða vegna COVID-19 en ekki eina ástæðan.“

Aðspurður segir Karl að dánartíðni á Spáni sé einnig há og að þar sé sýklalyfjaónæmi einnig mikið. „Það er þó líklega ekki eins slæmt og á sjúkrahúsum á Ítalíu en samt ekki gott, enda dánartíðin þar há. Hvað varðar Þýskaland, þar sem talsvert er notað af sýklalyfjum, er staðan á spítölum mun betri þrátt fyrir að hún sé ekki eins góð og hjá okkur og á Norðurlöndunum.“

Sýklalyfjaónæmi ógn við lýðheilsu

Alþjóða heilbrigðisstofnunin, Evrópusambandið og Smitvarnar­miðstöð Bandaríkjanna hafa lýst því yfir að sýklalyfjaónæmi sé ein mesta ógnin við lýðheilsu í heiminum í dag. 

„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...