Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Marion Power Shovel eldflaugavagnarnir voru upphaflega smíðaðir 1965 vegna Apollo verkefnis NASA þegar ákveðið var að senda menn til tunglsins.
Marion Power Shovel eldflaugavagnarnir voru upphaflega smíðaðir 1965 vegna Apollo verkefnis NASA þegar ákveðið var að senda menn til tunglsins.
Á faglegum nótum 9. september 2019

Eldflaugavagnar sem eyða 29,6 tonnum á hundraðið

Höfundur: Hörður Kristjánsson
Ef flytja þarf stóra hluti þá verða menn líka að hugsa stórt. Það voru hönnuðir NASA, geimferðastofnunar Bandaríkjanna, líka að gera þegar flytja þurfti Saturnus V risaeldflaugarnar á skotpall sem notaðar voru til að koma mönnum í Apolloverkefninu til tunglsins 1969 og síðar. 
 
Fyrir þetta verkefni var hannaður beltavagn sem smíðaður var af Marion Power Shovel Company árið 1965 með ýmsum íhlutum frá Rockwell International. Var þetta þá stærsta landfarartæki í heimi sem drifið var af eigin vélarafli og kostaði 14 milljónir dollara. Tveir slíkir beltavagnar voru smíðaðir og voru þeir skráðir í hóp sögulegra merkilegra fyrirbæra í janúar árið 2000. Stóru beltagröfurnar, eins og Bagger 293 og dragskóflan Big Muskie ásamt gröfunni Captain, voru vissulega stærri, en fengu utanaðkomandi orku í gegnum rafstreng. 
 
Hvor vagn vegur 2.721 tonn tilbúinn til aksturs. Hann er 40 metra langur og 35 metra breiður. Hæðin er stillanleg frá 6 upp í 8 metra. Upphafleg burðargeta var 5.500 tonn. 
 
Hámarkshraði með eldflaugafarm á palli er 1,6 km á klukkustund. 
 
Vélbúnaðurinn er tvær 2.750 hestafla V-16 dísilvélar sem snúa fjórum 1.000 kílówatta (1.341 hestafla) rafölum sem framleiða rafmagn fyrir rafknúin drif fjögurra beltasamstæða. Tveir 750 kílówatta (1.006 hestafla) rafalar voru svo drifnir af tveim 794 kW (1.065 hestafla) dísilvélum til að búa til afl fyrir vökvatjakka, stýrisvélar, ljós og kælibúnað. Tveir 150 kW rafalar eru svo á tækinu til viðbótar. 
Beltin eru engin smásmíði og er hvert belti með 57 „skóm“ sem hver um sig vegur 900 kg.
 
Með 1,6 km hámarkshraða og eyðslu upp á 29,6 tonn á hundraðið
 
Þetta eru svo sem engar spíttkerrur, en komast þó hægt fari. Ökulengdin sem þeir þurfa að fara með eldflaugarnar er frá 5,5 til 6,8 kílómetrar. Hámarkshraðinn sem þeir ná er 1,6 km á klukkustund. 
Olíutankurinn til að knýja vélarnar tekur 19.000 lítra af dísilolíu og er eyðslan 296 lítrar á hvern kílómetra, eða 29,6 tonn á hundraðið. 
 
Vagnarnir hafa flutt fjölmargar geimskutlur á skotpall. 
 
30 manna ökumannsteymi
 
Til að aka þessu fyrirbæri þarf 30 manna teymi verkfræðinga og tæknimanna, svo ekki dugar að fá ökuskírteini í kornflexspakka til að vera þar gjaldgengur undir stýri. Tvö stýrishús eru hvort á sínum enda pallsins og er notast við leysigeisla sem stýrt er eftir.  
 
Vagninn hefur síðan verið notaður við John F. Kennedy Space Center í Flórída í ótal verkefnum. Fyrst við flutninga á flaugum vegna Apollo verkefnisins og síðar vegna Skylab og Apollo-Soyuz verkefnisins í samstarfi við Rússa. Síðan var þetta flutningatæki notað til að flytja eldflaugar og geimskutlur NASA á skotsvæði á árunum 1981 til 2011.
 
Þessir flutningavagnar fengu yfirhalningu 2003 og aftur á miðju ári 2012. Í seina skiptið voru settar nýjar vélar í vagnana og sett í þá nýtt bremsukerfi, vökvakerfi, nýr tölvubúnaður og flutningsgeta aukin úr 5,5 í 8,2 milljónir kílóa. 
„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...