Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 5 ára.
Það varpar skugga á sjálfbærniáherslur sem kynntar eru í ársskýrslu fyrirtækisins að enn séu gerðir samningar um ódýra orku til fyrirtækja sem auka útstreymi gróðurhúsalofttegunda Íslands.
Það varpar skugga á sjálfbærniáherslur sem kynntar eru í ársskýrslu fyrirtækisins að enn séu gerðir samningar um ódýra orku til fyrirtækja sem auka útstreymi gróðurhúsalofttegunda Íslands.
Lesendarýni 4. apríl 2018

Landsvirkjun og íslenskur iðnaður

Höfundur: Albert Svan Sigurðsson, umhverfis­landfræðingur og varamaður í stjórn Landsvirkjunar
Starfsmenn Landsvirkjunar kynntu á haustfundi 2017 að hlýnun Jarðar gæti haft jákvæð áhrif á raforkukerfið þar sem bráðnun jökla mun auka flæði jökuláa og möguleikann á virkjun vatnsafls. 
 
„Það hefur alltaf verið mikil framhjárennsli í íslenska kerfinu og það mun halda áfram að vera svo, og ef spár loftslagsvísindamanna rætast mun framhjárennslið aukast.“ Svo segir einn starfsmaður Landsvirkjunar. 
 
Bætt nýting uppistöðulóna er gott og göfugt markmið hjá Landsvirkjun. Yfir sumartímann nær t.d. Búrfellvirkjun ekki að anna öllu rennslinu og um 14% rennur framhjá, þess vegna er verið að útbúa þar viðbótarvirkjun sem nýtir þetta framhjárennsli og býr til úr því rafmagn án þess að bæta við nýjum lónum eða raska gróðurlendi.
 
Einnig var gott að heyra um áform um að Landsvirkjun hyggist binda meira kolefni en hún losar og sé að undirbúa orkuskipta- og rafmagnsvæðingu bílaflota landsmanna og taki þannig virkan þátt í aðgerðum gegn loftslagsbreytingum af mannavöldum. Þetta eru sjálfbærar áherslur og lýsa ríkri samfélagsábyrgð fyrirtækisins. Allt er þetta undirstrikað í rafrænni ársskýrslu fyrirtækisins sem tilbúin var í febrúar. 
 
Albert Svan Sigurðsson.
En betur má ef duga skal, það vantar að bæta fjárfestingasiðferðið. Það er ekki gott að að stór hluti fjárfestinga Landsvirkjunar skuli vera til komnar vegna framleiðslu á rafmagni fyrir ósjálfbær og mengandi iðnfyrirtæki. Það varpar skugga á sjálfbærniáherslur sem kynntar eru í ársskýrslu fyrirtækisins að enn séu gerðir samningar um ódýra orku til fyrirtækja sem auka útstreymi gróðurhúsalofttegunda Íslands. Slíkt er hvorki í anda heimsmarkmiða sameinuðu þjóðanna sem Landsvirkjun hefur tekið í fóstur né loftslagsmarkmiða sem Ísland hefur sett sér. 
 
Forstjóri Landsvirkjunar sagði í erindi sínu á haustfundinum 2017 að svokölluð stóriðja sé inni í ETS, sem er viðskiptakerfi Evrópu með loftslagsheimildir, „sem er að virka vel“ og afgreiddi með þeim orðum losun frá mest mengandi starfsemi á Íslandi. Það má túlka orð forstjórans þannig að sú mengun komi sjálfbærnimarkmiðum og viðskiptum Landsvirkjunar ekki við. 
 
Þó er verulega óljóst hvort ETS kerfið „virki vel“ eða muni á endanum gera nokkuð gagn í loftslagsmálum. Þegar fram í sækir verður meira freistandi fyrir fjárfesta og eigendur iðnfyrirtækja að flytja þau frá Evrópu (e. carbon leakage) fremur en að greiða hærra verð fyrir losunarkvóta eða fjárfesta í mengunarvörnum. Þannig hefur ETS kerfið í raun frestað því að fulltrúar stjórnvalda taki á losunarvandanum og eftir sitja Íslendingar með mengandi stóriðju og engan árangur í loftslagsmálum. 
 
Tilgangur Landsvirkjunar er að stunda starfsemi á orkusviði ásamt annarri viðskipta- og fjármálastarfsemi samkvæmt ákvörðun stjórnar hverju sinni. Það er því stjórn fyrirtækisins sem markar stefnuna og fyrirtækinu ber síðan að greiða fjárhagslegan arð til eigandans, sem er íslenska ríkið. En arðgreiðslur verða því lægri eftir því sem Landsvirkjun þarf að fjárfesta í nýjum virkjunum til að anna eftirspurn vegna nýrrar erlendrar stóriðju. Oft í ósamræmi við samfélagsáherslur og sjálfbærnimarkmið fyrirtækisins. 
 
Stjórn Landsvirkjunar getur gert mun betur og hlúð að áherslum sínum og markmiðum með því að stighækka orkuverð til mengandi iðnaðar og stuðla þannig beint sem óbeint að eflingu atvinnugreina sem styðja við sjálfbærnimarkmið. Líkt og Landsvirkjun býður upp á samninga við gagnaver eins og Advania, ætti að reyna að bjóða upp á gjaldskrá með ódýrari orkuverðum fyrir fyrirtæki sem tengist sjálfbærum rekstri hvers konar eða vistvænni matvælaframleiðslu. 
 
Stuðningur Landsvirkjunar við sjálfbæran íslenskan smáiðnað, nýsköpun, tækni og þróun gæti orðið ein besta fjárfesting fyrirtækisins fyrir samfélagið sem það á að þjóna. 
 
Stuðningur Landsvirkjunar við sjálfbæran íslenskan smáiðnað, nýsköpun, tækni og þróun gæti orðið ein besta fjárfesting fyrirtækisins fyrir samfélagið sem það á að þjóna. Um leið dreifist áhætta í fjárfestingum og rekstri fyrirtækisins á fleiri greinar og verður lyftistöng fyrir íslenskt hugvit sem nýtir endurnýjanlega innlendrar orku. Þannig má segja tími sé kominn til að Landsvirkjun fjárfesti í mannauði Íslendinga. 
 
Albert Svan Sigurðsson.
Höfundur er umhverfis­landfræðingur og varamaður í stjórn Landsvirkjunar.
Við og sauðkindin
Lesendarýni 28. mars 2024

Við og sauðkindin

Sauðkindin hefur verið hluti af menningu okkar og gaf okkur margt af því sem þur...

„Stórborgarelítan hefur hunsað bændur of lengi“
Lesendarýni 27. mars 2024

„Stórborgarelítan hefur hunsað bændur of lengi“

Þannig mæltist Camillu Cavendish, dálkahöfundi Financial Times (FT), þann 24. fe...

Landbúnaðarandúð
Lesendarýni 26. mars 2024

Landbúnaðarandúð

Fjölþátta ógnir steðja að íslenskri matvælaframleiðslu sem þó koma flestar úr sö...

Bændur, norskir víkingar og sjálfbær landnýting
Lesendarýni 25. mars 2024

Bændur, norskir víkingar og sjálfbær landnýting

Eins langt aftur og Íslandssagan nær hefur landnýting og búskapur verið órofa he...

Girðingar meðfram vegum
Lesendarýni 25. mars 2024

Girðingar meðfram vegum

Oft eru gáfulegar umræður við kaffiborð í sveitum og þá sérstaklega ef kaffið er...

Hvernig stóð á kúfi dauðsfalla eftir að veiran var að mestu horfin?
Lesendarýni 20. mars 2024

Hvernig stóð á kúfi dauðsfalla eftir að veiran var að mestu horfin?

Mikill fjöldi ótímabærra dauðsfalla á síðustu misserum hefur ekki farið fram hjá...

Þjóðlendukröfur í eyjar og sker
Lesendarýni 14. mars 2024

Þjóðlendukröfur í eyjar og sker

Óbyggðanefnd tók til meðferðarsvæði 12, með því að fjármálaráðuneytinu var tilky...

Eignaupptaka í nafni sjálfbærrar landnýtingar?
Lesendarýni 13. mars 2024

Eignaupptaka í nafni sjálfbærrar landnýtingar?

Í Samráðsgátt stjórnvalda lágu fyrir skemmstu til umsagnar drög að reglugerð um ...