Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 7 ára.
Stöðvarfjörður er fyrsta náttúruverndarsvæði landsins, allar götur frá landnámi þegar Þórhaddur bannaði hér dráp nema á búfé.
Stöðvarfjörður er fyrsta náttúruverndarsvæði landsins, allar götur frá landnámi þegar Þórhaddur bannaði hér dráp nema á búfé.
Mynd / HKr.
Lesendarýni 28. febrúar 2017

Hreindýr í Stöðvarfirði

Höfundur: Hrafn Baldursson
Fjölgun hreindýra og myndun hreindýrahjarða er víst eitthvað sem ekki er mikið í umræðunni nema þegar ekið er á dýr á hringveginum og þá ekkert reynt að fara fram á „aðgerðir“. 
 
Einn af þeim blettum sem verulega vont væri að fá þessar skepnur á er Stöðvarfjörður og tilraunir til að hafa þar áhrif á ganga dræmt. Sveitarstjórn vísar á Umhverfisstofnun og mér hefur skilist að nú á dögunum hafi verið reynt að spyrjast fyrir hjá stofnuninni og fyrirspyrjanda verið vísað á „dýralækni“, sjálfstætt starfandi dýralækni meira að segja.
 
Alvarlegt mál
 
Nú skal ég játa að ég hef ekki verið duglegur við að fylgja málinu eftir; taldi líka að það væri sveitarfélagsins að standa í samskiptum við ríkið, Umhverfisstofnun, hvað þessa hluti varðar. Ég á heldur engra beinna fjárhagslegra hagsmuna að gæta.
 
 En nú er málið orðið alvarlegt og tíminn naumur til að koma í veg fyrir skemmdir sem rugla þróun sem búin er að vera í gangi í allnokkurn tíma. 
 
Hér er fjárlaust svæði og búið að vera í nokkur ár.
 
Hér er með merkilegri blettum á landinu með blæösp. Hér eru blettir með rauðberjalyngi sem eru forvitnilegir til samanburðar við sams konar bletti þar sem er beitt.
 
 Það er vel skiljanlegt að ekki séu til fjármunir til að sinna öllum forvitnilegum hlutum en það er vont ef ekki er einu sinni til tími til að taka ákvarðanir um að valda ekki spjöllum á hlutum sem einhvern tíma verður vonandi hægt að skoða.
 
 Mér líður svolítið eins og ég held að indíánum líði á Standing Rock-verndarsvæðinu í Dakota þessi misserin þó ég viðurkenni að „dramatíkin“ sé þar meiri.
  
Fyrsta náttúruverndarsvæðið
 
Stöðvarfjörður er fyrsta náttúruverndarsvæði landsins, allar götur frá landnámi þegar Þórhaddur bannaði hér dráp nema á búfé. Já, merkilegt að það skuli ekki eitthvað af þessum síblaðrandi náttúrufríkum hafa endurvakið þetta Þórhaddar nafn. Síðan þessi heiðni lubbi kom sér hér fyrir hefur eiginlega ekkert verið talað um ábúendur. Ef maður leitar í annálum finnst bara ein frétt, í Skarðsárannál 1517 af Önnu sem „tók barnssótt um Mikaelsmessu, og síðan lá hún með þeirri sótt fram á föstu, og þá gróf hol á hennar kvið fyrir ofan naflann, og kom þar út handleggsbein barnsins holdlaust, og skammt þar eptir gróf þar nærri annað gat, og kom þar út hausskeljarbeinið, og voru þar úttekin öll líkamleg bein barnsins, en síðan greri konan innan lítils tíma.“
 
Henderson Biblíusali 
 
Hér grær sem sagt allt og líka gróðurinn nema þegar sendir eru garðyrkjufræðingar frá Reyðarfirði til að sulla hormónum yfir hann.
 
Hingað hafa heldur ekki komið neinir af öllum þeim sem stungið hafa niður penna til að mæra eða níða landið, ekki einu sinni Henderson Biblíusali lét sjá sig. Ólafur Ólavíus kom þó 1776 að skrifa landshagaskýrslu fyrir hans hátign Kristján 7.  Það kemur ekki á óvart að hér búa menn með fé og Olli finnur geislasteina og fjörðurinn sem hann segir lítt gróinn vegna austanáttar fær 10 línur. Sem sagt bull. 
 
Friðsæl örnefni
 
Stöðvarfjörður er einmitt gróinn og það vegna þess helst að hér gætir ekki norðanáttar, hún klofnar fyrir innan fjarðarbotninn og fer út firðina beggja vegna. Sú er líka skýringin á lítilli mengun frá eldgosum. Auðvitað erum við svo utan skjálfta og gossvæða. Hér eru heldur ekki skriðuföll og ekki snjóflóð. Meira að segja örnefnin okkar eru friðsældin sjálf. Hér eru engir aftökustaðir. Við eigum ekki svo mikið sem Þrætutungu. Hér hefur heldur ekki verið dreift ókeypis Mogga. Nei, ég held að það teljist algert lúxusvandamál að eiga hvassa sunnanátt fyrir versta náttúrulega óvininn.
 
Hreindýrahjörð á Austurlandi. 
 
Hreindýr þrengja að
 
Nú er ég búinn að senda Umhverfisstofnun tölvupóst að biðja hana að sjá um, eða, fyrir þessum hreindýrum sem eru farin að þrengja að svæðinu sem auðvitað er ekki verndarsvæði þótt hægt sé að rekja aðgerðir „alríkisstjórnarinnar“ gegnum tíðina.
 
Kýrnar fóru vegna fjarlægðar frá mjólkurstöð, ekki mátti lengur höndla með ógerilsneydda mjólk. Ærnar fóru fyrir riðu og ákvarðana um að skera niður. Að veiða fugl fór að kosta peninga.  Sennilega kostar líka að veiða rauðmaga. Við erum heldur ekki lengur með „próf“ til að gera út. Og nú eiga hreindýr að fá að spilla skógrækt og öðrum gróðri.
 
Það skiptir verulegu máli fyrir gróður þessa einstaka bletts sem Stöðvarfjörður er að þar verði ekki til bítandi hjörð og þessir hlutir gerast hratt þegar þeir eru komnir af stað. Það er þess vegna von mín að Umhverfisstofnun geti tekið ákvarðanir um sínar skepnur í og við Stöðvarfjörð, „núna“. Það er líka ljóst að ef ekki er gert eitthvað strax en málin mögulega afgreidd sem hingað til, eru fjölmiðlar og samfélagsmiðlar víst það sem tekur við. 
 
Hrafn Baldursson,
Rjóðri Stöðvarfirði.

Skylt efni: hreindýr

Við og sauðkindin
Lesendarýni 28. mars 2024

Við og sauðkindin

Sauðkindin hefur verið hluti af menningu okkar og gaf okkur margt af því sem þur...

„Stórborgarelítan hefur hunsað bændur of lengi“
Lesendarýni 27. mars 2024

„Stórborgarelítan hefur hunsað bændur of lengi“

Þannig mæltist Camillu Cavendish, dálkahöfundi Financial Times (FT), þann 24. fe...

Landbúnaðarandúð
Lesendarýni 26. mars 2024

Landbúnaðarandúð

Fjölþátta ógnir steðja að íslenskri matvælaframleiðslu sem þó koma flestar úr sö...

Bændur, norskir víkingar og sjálfbær landnýting
Lesendarýni 25. mars 2024

Bændur, norskir víkingar og sjálfbær landnýting

Eins langt aftur og Íslandssagan nær hefur landnýting og búskapur verið órofa he...

Girðingar meðfram vegum
Lesendarýni 25. mars 2024

Girðingar meðfram vegum

Oft eru gáfulegar umræður við kaffiborð í sveitum og þá sérstaklega ef kaffið er...

Hvernig stóð á kúfi dauðsfalla eftir að veiran var að mestu horfin?
Lesendarýni 20. mars 2024

Hvernig stóð á kúfi dauðsfalla eftir að veiran var að mestu horfin?

Mikill fjöldi ótímabærra dauðsfalla á síðustu misserum hefur ekki farið fram hjá...

Þjóðlendukröfur í eyjar og sker
Lesendarýni 14. mars 2024

Þjóðlendukröfur í eyjar og sker

Óbyggðanefnd tók til meðferðarsvæði 12, með því að fjármálaráðuneytinu var tilky...

Eignaupptaka í nafni sjálfbærrar landnýtingar?
Lesendarýni 13. mars 2024

Eignaupptaka í nafni sjálfbærrar landnýtingar?

Í Samráðsgátt stjórnvalda lágu fyrir skemmstu til umsagnar drög að reglugerð um ...