Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 7 ára.
Söluvaran landslag
Á faglegum nótum 22. nóvember 2016

Söluvaran landslag

Höfundur: Sigríður Kristjánsson
Skipulag er alltaf tengt staðsetningu og er því nátengt landinu. Gæði skipulags ráðast meðal annars af því hve vel það er sniðið að legu landsins. 
 
Á vissan hátt er landslagið rammi skipulagsins. Íslenska landslagið er stórbrotið, mikilfenglegt og oft á tíðum hrikalegt. Í því liggur fegurð þess. Landslag táknar samkvæmt Íslenskri orðabók „heildarútlit landsvæðis, form náttúru á tilteknum stað“. Merking orðsins og hugtakið sem vísað er til með orðinu landslag á sér aðrar rætur í íslensku en í flestum germönskum málum eins og Edda Waage fjallaði um í doktorsritgerð sinni 2013. 
 
Á ensku, þýsku og Norðurlanda­málunum utan íslensku er notað orð samstofna hinu forna landskapur (landskab, landscape) þ.e. hvernig landið er mótað. Samkvæmt Morkin­skinnuhandriti frá um 1275 þá notuðu Íslendingar orðið landsleg, þ.e. hvernig landið liggur. Landslag vísar í legu landsins eins og það er í náttúrunni. Almennt er ekki átt við hvernig það hefur verið brotið undir ræktun eða aðra starfsemi mannanna. 
 
Landslag í hugum flestra Íslendinga vísar í ósnortið landslag. Víða erlendis er slíkt hugtak vart til lengur og landslag (landscape) vísar til landsins þótt ásýnd þess stafi öll frá ákvörðunum manna um hvað skuli rækta hvar. Byggakrar og skógræktarreitir eru í hugum margra Íslendinga fyrirbæri sem er komið fyrir í landslaginu en verða seint hluti af því. Menningarlegi munurinn sem endurspeglast í þessari hugsun er að maðurinn býr í landslaginu og aðlagar líf sitt að því frekar en að breyta landslaginu til samræmis við þarfir sínar.
 
Það er nauðsynlegt að þekkja og skilja landið sem maður býr í. Landslagið og landgæðin hafa áhrif á hvar maðurinn hefur valið sér að búa í gegnum aldirnar. Smám saman lærðu menn að lesa landið og velja sér bústað út frá því sem best hentaði.
 
Samkvæmt markmiðum skipulagslaga 123/2010 þá ber okkur að „tryggja vernd landslags“.  Nú er oft unnin landslagsgreining til að gera sér grein fyrir staðháttum. Segja má að landslagsgreining sé bókstafslega unnin frá grunninum og upp (e. bottom-up), þar sem landið er greint allt frá berggrunni að fuglalífi og veðurfari. Mikilvægt er að taka tillit til landslags á norðurslóðum þar sem skuggar eru langir og vetur kaldir og vindasamir. 
 
Með stóraukinni aðsókn ferðamanna til landsins má segja að landslag sé ein okkar helsta útflutningsvara og mikið af áskorunum sem við þurfum að takast á við í skipulagsmálum. Hingað til höfum við verið að skipuleggja fyrir íbúana sem hafa lært að búa í landinu. Nú þurfum við líka  að skipuleggja fyrir ferðamenn – neytendur sem þekkja ekki landið.
 
Skipulagning fyrir ferðamennsku er tvíeggjað sverð því margir ferðamenn sækja í að upplifa þá tilfinningu að vera einir í óspilltri náttúrunni. Aðdráttaraflið er ósnortið náttúrulegt landslag sem er ólíkt því landslagi sem þekkist í þéttbýlli löndum sem er oftar en ekki mótað af manninum. Á Íslandi upplifa ferðamenn fámenni, jafnvel á eftirsóttum stöðum þar sem íbúum landsins þykir orðið margt um manninn. Þeir hafa aðrar hugmyndir um margmenni en við Íslendingar og hafa kannski vanist því að búið sé að sníða umhverfið þannig að ekki stafi hætta af náttúrunni.
 
Við þurfum að passa að landið líði ekki fyrir ferðamannastrauminn og þurfum að beina honum víðar um landið.  Að sjálfsögðu þarf að huga að grunnþörfum mannsins og koma upp aðstöðu, þar á meðal salernum, sem víðast. Þetta snýst líka um framboð og eftirspurn. Ekki viljum við að nýja „ferðamannatorfan“ hætti að ganga inn í íslenska lögsögu. Því fylgir áskorun að bæta öryggi, aðgengi og aðstöðu á ferðamannastöðum og skipuleggja þá þannig að þeir virki náttúrulegir og spennandi en séu jafnframt skipulagðir og öruggir. Að ferðmannastaðurinn haldi yfirbragði ósnortinnar náttúru þar sem hægt er að njóta landslags sem ekki er skapað af manninum.
„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...