Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Afurðir af skaftfellsku feldfé. Skinn sem unnin voru í Svíþjóð.
Afurðir af skaftfellsku feldfé. Skinn sem unnin voru í Svíþjóð.
Mynd / ÁBB
Á faglegum nótum 23. ágúst 2019

Fregnir af íslenskri feldfjárrækt

Höfundur: Árni B. Bragason
Ræktun á gráu fé með góða feldeiginleika var hafin á nokkrum svæðum á landinu um 1980. Þessi ræktun stóð stutt á flestum þessara svæði nema í Meðallandi. Þar voru nokkrir bændur mjög áhugasamir og þrautseigir og nutu þar styrkrar leiðsagnar Sveins Hallgrímssonar og Einars Þorsteinssonar um áratuga skeið.
 
Í Meðallandi og á seinni árum í Álftaveri eru því einu hjarðirnar í landinu þar sem ræktun á feldeiginleikum á sér áratuga sögu og hægt að tala um feldfjárhjarðir. Þar sem sala á líflömbum er ekki heimil úr þessu varnarhólfi hafa sauðfjársæðingastöðvarnar haft í boði hrúta af þessum stofni nú samfellt frá árinu 2014 en á 9. áratug síðustu aldar voru einnig slíkir hrútar í boði á stöðvunum. Með þessu móti hafa áhugasamir sauðfjáreigendur um feldeiginleika getað nýtt sér þennan ræktunarárangur Meðallendinga og honum jafnframt verið dreift út fyrir varnarhólfið. Hvergi er þó enn kominn stór hópur feldfjár hjá einstökum ræktendum í öðrum varnarhólfum en áhugi virðist fara vaxandi, einkum á Vesturlandi og í Rangárvallasýslu.
 
Árið 2018 voru 36 dætur Gráfeldar 08-894 á skýrslum fjárræktarfélaganna og  dætur Lobba 09-939 voru 57.  Melur 12-978 átti 21 dóttur á skýrslum en þær voru allar á heimasvæði hans. Þeir sem eru að fikra sig af stað með feldfjárrækt hafa sett á einhverja hrúta undan feldhrútunum stöðvanna.
 
Valinn hefur verið nýr feldhrútur fyrir stöðvarnar og er það Ljúfur 16-244 frá Melhól í Meðallandi.  Hann er sonarsonur Lobba 09-939, fjarskyldari  Mel 12-978 og  mjög lítið skyldur Gráfeldi 08-894. Það hefur ekki verið tekin ákvörðun enn hvort Melur 12-978 verður jafnframt í boði á komandi fengitíð. Þar sem feldfjárrækt fer nú aðeins fram á þremur bæjum í Meðallandi og Álftaveri hefur reynst erfitt að finna góða feldgæðahrúta fyrir stöðvarnar sem eru lítt eða óskyldir hver öðrum. Þeir sem eru að rækta feldeiginleika upp með sæðingum verða því að gæta sérstaklega vel að skyldleika gripa sinna. 
 
Feldfjárræktarfélagið Feldfé  – kynningarfundur 17. ágúst 2019
 
Ræktendur feldfjár í Meðallandi og Álftaveri stofnuðu félag haustið 2016 sem ber nafnið Feldfjárræktarfélagið Feldfé. Áhugasamir ræktendur eru nú komnir til sögunnar víðar á Suðurlandi og því hefur verið ákveðið bjóða áhugasömum sauðfjáreigendum í Skaftafellssýslum, Rangárvallasýslu og Árnessýslu að ganga til liðs við félagið. Fundur verður haldinn hjá félaginu að Sólheimahjáleigu í Mýrdal laugardaginn 17. ágúst n.k. og hefst hann kl 14. Þar verður hægt að skoða afurðir feldfjár, flutt verða stutt erindi og fleira. Áhugafólk um ræktun feldfjár á þessu svæði er velkomið á fundinn og í félagið. Þar sem vaxandi áhugi virðist á ræktun feldfjár á Vesturlandi má velta fyrir sér hvort tímabært sé að stofna til sambærilegs félagsskapar þar, t.d. á starfssvæði Búnaðarsamtaka Vesturlands. Áhugasamir ræktendur á Vesturlandi geta látið vita af sér á netfangið ab@rml.is eða haft samband við undirritaðan sem getur haldið utan um hóp áhugasamra fram að stofnfundi félags, ef af yrði. Svona félagsskapur getur verið gagnlegur til að miðla þekkingu og reynslu t.d. um ræktunarstarfið, um úrvinnslu sérstakra afurða feldfjár og fleira. Mikilvægt er að ræktendur viti af hver öðrum í hverju varnarhólfi svo hægt sé að nýta t.d. efnilega feldhrúta betur á hverju svæði, flýta framförum og forðast skyldleikaræktun. 
 
 
Skráning dóma á feldeiginleikum inn í Fjárvís
 
Allt frá því ræktun feldeiginleika hófst um 1980 hafa einhver haustlömb verið metin árlega með tilliti til feldeiginleika og ræktunarstarfið byggst á þessu mati. Þessir dómar hafa til þessa aðeins verið varðveittir á blöðum eða á seinni árum í einkatölvum. Á allra síðustu árum hefur verið unnið að því að styrkja feldgæðadóma í sessi og fræðsla verið sótt til ræktenda Gotlandsfjár bæði í Svíþjóð og Danmörku. Um alllangt skeið hefur legið inni verkbeiðni um að setja upp í Fjárvís dómaskráningu á feldeiginleikum. Það myndi tryggja varðveislu þessara gagna og hjálpa mikið til við að meta t.d. afkvæmahópa hrúta og margt fleira þessu tengt. Vonandi næst að koma dómaskráningu fyrir feldgæði inn í Fjárvís fyrir haustið 2019.
Fyrir þá sem vilja skoða meira um ræktun feldfjár hér á landi má t.d. benda á grein í Bændablaðinu 9. september 2016 og grein í Hrútaskrá sauðfjársæðingastöðvanna 2017–2018.
 
„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...